Αριθμός 1998/2021
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Ε΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 16 Ιανουαρίου 2019, με την εξής σύνθεση: Ι. Μαντζουράνης, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος και του αναπληρωτή του Αντιπροέδρου, που είχαν κώλυμα, Μ. Σωτηροπούλου, Αγγ. Μίντζια, Σύμβουλοι, Μ.-Ε. Παπαδημήτρη, Δ. Πυργάκης, Πάρεδροι. Γραμματέας η Ε. Οικονόμου.
Για να δικάσει την από 8 Νοεμβρίου 2013 αίτηση:
των: 1. …, 2. …, οι οποίες δεν παρέστησαν, αλλά η δικηγόρος που υπογράφει την αίτηση και τρίτη αιτούσα νομιμοποιήθηκε με συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο και 3. …, η οποία παρέστη αυτοπροσώπως ως δικηγόρος (Α.Μ. …, Δ.Σ. Θεσσαλονίκης) με δήλωση που κατέθεσε, σύμφωνα με το άρθρο 26 του ν. 4509/2017, περί μη εμφανίσεώς της,
κατά των: 1. Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 2. Υπουργού Οικονομικών, οι οποίοι παρέστησαν με τη Γεωργία Καφήρα, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και 3. Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία δεν παρέστη.
Με την αίτηση αυτή οι αιτούσες επιδιώκουν να ακυρωθούν α. η υπ’ αριθμ. …/27.6.2013 και β. η υπ’ αριθμ. …/27.6.2013 αποφάσεις της Επιτροπής Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.) της Τοπικής Κοινότητας Εξοχής του Δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη του Νομού Θεσσαλονίκης.
Η αντιπρόσωπος των Υπουργών δήλωσε, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 21 του Κανονισμού Λειτουργίας του Δικαστηρίου, ότι δεν θα αγορεύσει.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Παρέδρου Δ. Πυργάκη.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά τον Νόμο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (…/2013 ειδικά έντυπα γραμμάτια σειράς Α΄).
2. Επειδή, με την αίτηση αυτή, η οποία παραπέμφθηκε νομίμως στο Συμβούλιο της Επικρατείας με την 2056/2015 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης, ζητείται η ακύρωση των …/27.6.2013 και …/27.6.2013 αποφάσεων της Επιτροπής Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.) της Τοπικής Κοινότητας Εξοχής του Δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη του Νομού Θεσσαλονίκης, με τις οποίες απορρίφθηκαν οι αντιρρήσεις των αιτουσών κατά του αναρτηθέντος δασικού χάρτη της Τοπικής Κοινότητας Εξοχής, κατά το μέρος που τμήματα γεωτεμαχίου, του οποίου ιδιοκτήτριες φέρονται οι αιτούσες, εμβαδού 78,579 τ.μ., και 325,898 τ.μ. αντιστοίχως, εμφανίζονται ως δασικές εκτάσεις (με την ένδειξη ΔΔ), ενώ κατά τις υποβληθείσες αντιρρήσεις ήταν πάντοτε μη δασικού χαρακτήρα.
3. Επειδή, εκ των αιτουσών, η πρώτη και η δεύτερη, κατά τη σειρά αναγραφής στο δικόγραφο, δεν νομιμοποίησαν την υπογράφουσα την αίτηση δικηγόρο με κάποιον από τους τρόπους που προβλέπονται στο άρθρο 27 του π. δ./τος 18/1989 (Α΄ 8), όπως ισχύει. Συνεπώς, η αίτηση, ως προς αυτές, είναι απορριπτέα ως απαράδεκτη.
4. Επειδή, εν προκειμένω, απαραδέκτως προσβάλλονται αυτοτελώς οι …/27.6.2013 και …/27.6.2013 αποφάσεις της ΕΠ.Ε.Α., με τις οποίες απορρίφθηκαν οι αντιρρήσεις των αιτουσών διότι η νομιμότητά τους κρίνεται στο πλαίσιο ελέγχου της συμπροσβαλλόμενης 36703/14.5.2015 πράξεως κυρώσεως του δασικού χάρτη Τοπικής Κοινότητας Εξοχής του Δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη της Π.Ε. Θεσσαλονίκης (Δ΄ 168), η οποία είναι και η μόνη παραδεκτώς προσβαλλόμενη με την κρινόμενη αίτηση πράξη.
5. Επειδή, η τρίτη εκ των αιτουσών φέρεται ως εξ αδιαιρέτου ιδιοκτήτρια γεωτεμαχίου, τμήματα του οποίου, εσφαλμένα κατά τους ισχυρισμούς της, χαρακτηρίστηκαν ως δασικά με την προσβαλλόμενη απόφαση. Συνεπώς, με έννομο συμφέρον ασκεί την κρινόμενη αίτηση.
6. Επειδή, με τις διατάξεις των άρθρων 13 και 14 του ν. 3889/2010 (Α΄ 182), όπως ίσχυαν κατά τον κρίσιμο χρόνο, ρυθμίσθηκε η διαδικασία κατάρτισης και θεώρησης των δασικών χαρτών (άρθρο 13), καθώς και ανάρτησής τους (άρθρο 14). Με τα επόμενα άρθρα του ίδιου νόμου καταστρώθηκε σύστημα υποβολής αντιρρήσεων κατά των αναρτηθέντων δασικών χαρτών και εξέτασής τους, καθώς και κύρωσης των χαρτών, σε πρώτο στάδιο κατά το μέρος που το περιεχόμενό τους δεν έχει αποτελέσει αντικείμενο αντιρρήσεων και, εν τέλει, αφού εξετασθούν οι αντιρρήσεις, κατά το μέρος που αμφισβητήθηκαν με αυτές. Ειδικότερα, με το άρθρο 15 του ν. 3889/2010, όπως η παράγραφος 1 του άρθρου αυτού τροποποιήθηκε με το άρθρο 55 παρ. 2 του ν. 4030/2011 (Α΄ 249), ορίζονται τα εξής: «1. Κατά του περιεχομένου του δασικού χάρτη που αναρτήθηκε επιτρέπεται η υποβολή αντιρρήσεων μέσα σε αποκλειστική προθεσμία εξήντα (60) ημερών και σύμφωνα με τα οριζόμενα στην πρόσκληση υποβολής αντιρρήσεων, η οποία αρχίζει από την τελευταία δημοσίευση της σχετικής πρόσκλησης στον τύπο. … 2. Αντιρρήσεις μπορούν να υποβάλουν φυσικά και νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, εφόσον επικαλούνται για τη θεμελίωση του εννόμου συμφέροντός τους εμπράγματα ή ενοχικά δικαιώματα στις εκτάσεις που περιλαμβάνονται στον αναρτηθέντα δασικό χάρτη. … 3. Στις αντιρρήσεις αναγράφονται, επί ποινή απαραδέκτου: α. οι γεωγραφικές συντεταγμένες των κορυφών του πολυγώνου που περικλείει την έκταση της οποίας αμφισβητείται ο χαρακτήρας, σύμφωνα με τον αναρτηθέντα δασικό χάρτη, και το εμβαδόν αυτής, β. τα στοιχεία στα οποία στηρίζεται το έννομο συμφέρον του ενδιαφερόμενου, και γ. τα στοιχεία που πιστοποιούν την καταβολή του αναλογούντος ειδικού τέλους. 4. Με τις αντιρρήσεις προβάλλονται λόγοι που αφορούν αποκλειστικά και μόνο την αμφισβήτηση του χαρακτήρα των εμφανιζόμενων στο χάρτη εκτάσεων. 5. …». Στο επόμενο άρθρο 16 ρυθμίζεται η διαδικασία υποβολής των αντιρρήσεων, στο δε άρθρο 17 του ν. 3889/2010, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 55 του ν. 4030/2011, προβλέπονται τα εξής: «1. Μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής αντιρρήσεων η αρμόδια Διεύθυνση Δασών ή, σε περίπτωση εφαρμογής της παραγράφου 4 του άρθρου 13 [η οποία, υπό προϋποθέσεις και προκειμένου περί περιοχών που έχουν κηρυχθεί υπό κτηματογράφηση, επιφορτίζει την εταιρεία “ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε.” με τη διενέργεια εργασιών που απαιτούνται για την πρόοδο της διαδικασίας κατάρτισης δασικών χαρτών], η εταιρεία “ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε.”, επεξεργάζεται τα στοιχεία των αντιρρήσεων και αποτυπώνει στο δασικό χάρτη με πράσινο περίγραμμα και πράσινη διαγράμμιση τις εκτάσεις για τις οποίες δεν υποβλήθηκαν αντιρρήσεις … 2. Ο δασικός χάρτης με αποτυπωμένες τις εκτάσεις, για τις οποίες δεν ασκήθηκαν αντιρρήσεις, θεωρείται από τη Διεύθυνση Δασών μέσα σε σαράντα (40) ημέρες από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των αντιρρήσεων … 3. Ο δασικός χάρτης κυρώνεται ως προς τα τμήματά του με πράσινο περίγραμμα και πράσινη διαγράμμιση, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας που εκδίδεται εντός δέκα (10) ημερών από την περιέλευσή του σε αυτόν. 4. Ο κυρωμένος δασικός χάρτης δημοσιεύεται αμέσως στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Από την ημερομηνία δημοσίευσής του καθίσταται οριστικός και έχει πλήρη αποδεικτική ισχύ σε κάθε διοικητική ή δικαστική αρχή για όλα τα τμήματα που αποτυπώνονται με πράσινο περίγραμμα και πράσινη διαγράμμιση … 5. Ο δασικός χάρτης των προηγούμενων παραγράφων έχει, ως προς τα τμήματα για τα οποία ασκήθηκαν αντιρρήσεις, προσωρινή ισχύ έως την έκδοση απόφασης επ’ αυτών, σύμφωνα με το άρθρο 18». Ακολούθως, στο άρθρο 18, όπως η παράγραφος 1 του άρθρου αυτού τροποποιήθηκε με το άρθρο 55 παρ. 5 του ν. 4030/2011, ρυθμίζεται η διαδικασία εξέτασης των ασκηθεισών αντιρρήσεων, ειδικότερα δε ορίζονται τα εξής: «1. Οι αντιρρήσεις μετά την επεξεργασία τους διαβιβάζονται αμέσως στις τριμελείς Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.), οι οποίες εξετάζουν τις αντιρρήσεις μέσα σε προθεσμία τεσσάρων (4) μηνών από την διαβίβαση τους. … 2. Για την επίλυση νομικών και τεχνικών ζητημάτων μείζονος σημασίας που ανακύπτουν κατά το στάδιο της εξέτασης των αντιρρήσεων, η ΕΠ.Ε.Α. μπορεί να ζητά γνωμοδότηση από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους ή το Τεχνικό Συμβούλιο Δασών αντίστοιχα. … 3. … 5. Οι αντιρρήσεις εισάγονται στην ΕΠ.Ε.Α. προς εξέταση μαζί με όλα τα αποδεικτικά στοιχεία του ενδιαφερόμενου και υπηρεσιακό φάκελο που υποβάλλεται από τη Διεύθυνση Δασών. Για την υποβολή του υπηρεσιακού φακέλου το γραφείο δασικών μελετών που κατάρτισε το δασικό χάρτη ή η “ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε.” στην περίπτωση της παραγράφου 4 του άρθρου 13, παρέχουν στη Διεύθυνση Δασών κάθε σχετικό έγγραφο ή στοιχείο που έχουν στη διάθεση τους. … 6. Κάθε ΕΠ.Ε.Α. συνεδριάζει και λαμβάνει αποφάσεις σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στις διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2690/1999 (ΦΕΚ 45 Α΄). Η ΕΠ.Ε.Α., αν το κρίνει αναγκαίο, μπορεί να διενεργεί αυτοψία, να ζητά επιπλέον στοιχεία από την οικεία δασική υπηρεσία και να καλεί στις συνεδριάσεις της τους ενδιαφερόμενους για παροχή διευκρινίσεων. … 7. … 8. Κατά τη διαδικασία των αντιρρήσεων δεν εξετάζονται θέματα ιδιοκτησίας, παρά μόνο στο μέτρο που αυτό είναι αναγκαίο για την απόδειξη του εννόμου συμφέροντος, ούτε θίγονται ιδιοκτησιακά δικαιώματα του Δημοσίου ή ιδιωτών. 9. …». Στη συνέχεια, στο άρθρο 19 ορίζονται τα εξής: «1. Με βάση τις αποφάσεις των ΕΠ.Ε.Α. επί των ασκηθεισών αντιρρήσεων o δασικός χάρτης που κυρώθηκε σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 17 συμπληρώνεται από την αρμόδια Διεύθυνση Δασών και διορθώνεται, αν εμφιλοχώρησε πλάνη της Διοίκησης σχετικά με την αποτύπωση της θέσης ή των ορίων τμημάτων για τα οποία υποβλήθηκαν και έγιναν δεκτές αντιρρήσεις. Η Διεύθυνση Δασών θεωρεί το χάρτη μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την ολοκλήρωση της εξέτασης όλων των αντιρρήσεων από τις ΕΠ.Ε.Α. Σε περίπτωση εφαρμογής της παραγράφου 4 του άρθρου 13, ο κυρωθείς δασικός χάρτης συμπληρώνεται ή διορθώνεται από την εταιρεία “ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε.” και θεωρείται από τη Διεύθυνση Δασών μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την υποβολή του σε αυτήν ή μέσα σε πενήντα (50) ημέρες από την αρχική υποβολή του, εφόσον απαιτούνται διορθώσεις. 2. Ο δασικός χάρτης, με αποτυπωμένες τις δασικές περιοχές της αρχικής κύρωσης και όσες συμπληρώθηκαν με πράσινο περίγραμμα και πράσινη διαγράμμιση μετά την εξέταση των αντιρρήσεων και τη θεώρηση της προηγούμενης παραγράφου, υποβάλλεται από τη Διεύθυνση Δασών στον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας και κυρώνεται, ως προς τη συμπλήρωση ή τη διόρθωσή του, με απόφαση του τελευταίου που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μέσα σε δεκαπέντε (15) ημέρες από την υποβολή του. 3. Μετά τη δημοσίευση του δασικού χάρτη στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, οι διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 17 ισχύουν και για τα δασικά τμήματα τα οποία συμπληρώθηκαν με πράσινο περίγραμμα και πράσινη διαγράμμιση μετά την εξέταση των αντιρρήσεων και την θεώρηση της παραγράφου 1. 4. Κατά των πράξεων κύρωσης δασικών χαρτών επιτρέπεται η άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αίτηση ακυρώσεως κατά του κυρωθέντος δασικού χάρτη δύναται να ασκήσει και ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Κλιματικής Αλλαγής, για την παράλειψη να περιληφθεί σε αυτόν ορισμένη έκταση. Σε περίπτωση έκδοσης ακυρωτικής δικαστικής απόφασης, αν η πλημμέλεια για την οποία έγινε δεκτή η αίτηση ακυρώσεως ανάγεται στο στάδιο της διαδικασίας των αντιρρήσεων, η υπόθεση παραπέμπεται στην ΕΠ.Ε.Α., εφόσον αυτή υφίσταται, άλλως στο Τεχνικό Συμβούλιο Δασών, το οποίο επιλαμβάνεται, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 9 του ν. 998/1979, όπως ισχύει μετά την τροποποίηση της με την παράγραφο 1 του άρθρου 25 του παρόντος νόμου, μέσα σε πέντε (5) μήνες». Περαιτέρω, με το άρθρο 20 του ίδιου νόμου, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 55 παρ. 8 του ν. 4030/2011,ορίζεται ότι: «1. … 2. Μετά από την κύρωση κάθε δασικού χάρτη η αρμόδια Διεύθυνση Δασών προβαίνει σε κατάρτιση και τήρηση Δασολογίου για τις περιοχές των παραγράφων 1, 2, 3, 4 και 5 του ν. 998/1979 που αποτυπώνονται σε αυτόν, εφαρμοζομένων κατά τα λοιπά των διατάξεων του άρθρου 3 του ν. 3208/2003 (ΦΕΚ 303 Α΄). 3. …».
7. Επειδή, κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 15 έως 19 του ν. 3889/2010, όπως ίσχυαν κατά τον κρίσιμο χρόνο, η κρίση της Διοικήσεως σχετικά με τον δασικό χαρακτήρα μιας έκτασης που περιλαμβάνεται στον δασικό χάρτη διατυπώνεται καταρχήν με βάση τα στοιχεία που διαθέτει κατά τον χρόνο που εκφέρει την κρίση αυτή. Αν με τις αντιρρήσεις προβληθεί ισχυρισμός, συνοδευόμενος από συγκεκριμένα ουσιώδη στοιχεία (π.χ. διοικητικές πράξεις, δικαστικές αποφάσεις, εκθέσεις φωτοερμηνείας κ.λπ.), από τα οποία κατά τον ενιστάμενο προκύπτει ο μη δασικός χαρακτήρας της επίδικης εκτάσεως, τότε τα στοιχεία αυτά πρέπει να συνεκτιμηθούν ρητώς από την τυχόν απορριπτική απόφαση της ΕΠ.Ε.Α. ή από την σχετική εισήγηση του αρμόδιου δασολόγου, δοθέντος ότι η αιτιολογία της πράξης της ΕΠ.Ε.Α. συμπληρώνεται από τα στοιχεία του φακέλου και κυρίως από την εισήγηση της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας.
8. Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου της υποθέσεως, με την 97468/28.11.2012 απόφαση του Διευθυντή Δασών Θεσσαλονίκης αναρτήθηκε, μεταξύ άλλων, ο δασικός χάρτης της Τοπικής Κοινότητας Εξοχής του Δήμου Πυλαίας, στον οποίο γεωτεμάχιο με ΚΑΕΚ … εμβαδού 3.195,78 τ.μ. εμφανίζεται ότι έχει α) τμήμα εμβαδού 2.519,829 με κωδικό αριθμό δασικού χάρτη «ΑΑ00032», β) τμήμα εμβαδού 266,391 τ.μ. με κωδικό αριθμό δασικού χάρτη «ΔΑ00035», γ) τμήμα εμβαδού 5,086 τ.μ. με κωδικό αριθμό δασικού χάρτη «ΔΔ00093» και δύο τμήματα εμβαδού 78,579 τ.μ. και 325,898 τ.μ. αντιστοίχως με κωδικό αριθμό δασικού χάρτη «ΔΔ00093». Κατά του περιεχομένου του δασικού χάρτη η πρώτη των αιτουσών, διά της τρίτης των αιτουσών ως πληρεξουσίας δικηγόρου, υπέβαλε το …/4.2.2013 έντυπο αντίρρησης κατά του αναρτηθέντος δασικού χάρτη που αφορά το τμήμα των 78,579 τ.μ. και το …/4.2.2013 έντυπο αντίρρησης κατά του αναρτηθέντος δασικού χάρτη που αφορά το τμήμα των 325,898 τ.μ. με αίτημα τον αποχαρακτηρισμό αυτών από δασικές σε μη δασικές. Προσκόμισε δε ως συνημμένα και διάφορα έγγραφα, όπως τεχνική έκθεση φωτοερμηνείας ιδιώτη δασολόγου με ημερομηνία Ιανουαρίου 2013, το …/1987 οριστικό συμβόλαιο αγοραπωλησίας, την από 2/9/1987 ένορκη βεβαίωση μαρτύρων, την …/30.9.1987 βεβαίωση του Δασαρχείου Θεσσαλονίκης, την 315/1998 απόφαση του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης, το Ταπί 157 εκ του ΓΙΟΚΛΑΜΑ Φεβρουαρίου 1893 κ.λπ. από τα οποία προέκυπτε, κατά τους ειδικούς ισχυρισμούς της, τους οποίους ανέπτυξε στα σχετικά έντυπα, ότι οι επίμαχες εκτάσεις δεν είχαν δασικό χαρακτήρα. Επί της …/4.2.2013 αντίρρησης η αρμόδια δασολόγος, με την εισήγηση 21 (χωρίς ημερομηνία), διέλαβε τα εξής: «Η έκταση των 78,579 τ.μ., που περιλαμβάνεται στην εν λόγω αντίρρηση και με βάση την φωτοερμηνεία των σχετικών αεροφωτογραφιών διαχρονικά από το 1945 έως σήμερα, εμφανίζεται να καλύπτεται με δασική βλάστηση σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%. Αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα ευρύτερης δασικής έκτασης και έτσι θεωρείται ανέκαθεν δασική έκταση». Στην δε εισήγηση 22 (χωρίς ημερομηνία) της ίδιας δασολόγου επί της …/4.2.2013 αντίρρησης διαλαμβάνονται τα εξής: «Η έκταση των 325,898 τ.μ., που περιλαμβάνονται στην εν λόγω αντίρρηση και με βάση την φωτοερμηνεία των σχετικών αεροφωτογραφιών διαχρονικά από το 1945 έως σήμερα, εμφανίζεται να καλύπτεται με δασική βλάστηση σε ποσοστό μεγαλύτερο του 30%. Αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα ευρύτερης δασικής έκτασης και έτσι θεωρείται ανέκαθεν δασική έκταση». Κατόπιν τούτων η Επιτροπή Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.) απέρριψε τις αντιρρήσεις με τις …/27.6.2013 και …/27.6.2013 αποφάσεις της, με την εξής αιτιολογία: «Στερεοσκοπική παρατήρηση Α/Φ 1945 και Ορθοφωτοχάρτη 2007 – Διαχρονικά δασική βλάστηση άνω του 50% [Διαχρονική βλάστηση άνω του 30% στη δεύτερη προσβαλλόμενη πράξη] – Αναπόσπαστο τμήμα ευρύτερης δασικής ΒΔ έκτασης – Προκρίνονται του υπ’ αριθ. 4109/87 απαντητικού του Δασαρχείου και της 315/98 Ειρηνοδικείου Θεσ/νίκης που είναι οριστική απόφαση και δεν παράγει δεδικασμένο ως προς τα δεχθέντα απ’ αυτήν στο σκεπτικό της (βλ. ΣτΕ 3685/2010 κ.ά.)». Ακολούθως με την 36703/14.5.2015 πράξη του ασκούντος καθήκοντα Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης κυρώθηκε ο δασικός χάρτης Τοπικής Κοινότητας Εξοχής του Δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη της Π.Ε. Θεσσαλονίκης (Δ΄ 168/5.6.2015). Όπως προκύπτει από το 553/10.1.2019 έγγραφο της Διεύθυνσης Δασών Ν. Θεσσαλονίκης προς την τρίτη των αιτουσών «τα επίδικα πολύγωνα εμβαδού 78,579 τ.μ. και 325,898 τ.μ. περιελήφθησαν στον κυρωμένο Δασικό Χάρτη Εξοχής [(Δ΄ 168/5.6.2015)] και εμπίπτουν σε ευρύτερη ανέκαθεν δασική έκταση με κωδικό αριθμό δασικού χάρτη (LABEL DX “ΔΔ00136”».
9. Επειδή, προβάλλεται ότι αναιτιολογήτως εμφανίζονται οι ως άνω εκτάσεις ως δασικές (με την ένδειξη ΔΔ), δοθέντος ότι η ΕΠ.Ε.Α. δεν αντέκρουσε τα στοιχεία που προσκομίστηκαν και συγκεκριμένα, την έκθεση φωτοερμηνείας – πραγματογνωμοσύνης ιδιώτη δασολόγου-μελετητή και τους ισχυρισμούς του ως άνω δασολόγου όπως αυτοί εκτέθηκαν από τον ίδιο ενώπιον της ΕΠ.Ε.Α. Ειδικότερα, η ΕΠΕΑ δεν εξήγησε για ποιο λόγο προέκρινε τη φωτοερμηνεία της Α/Φ του 1945 και του Ορθοφωτοχάρτη του 2007 σε σχέση με την τεχνική έκθεση του ιδιώτη δασολόγου-μελετητή. Εξάλλου, δεν εξέτασε τις Α/Φ των ετών 1960, 1979, 1988 και 1993 και τον Ορθοφωτοχάρτη του 1996, τον οποίο επικαλέστηκε ο ιδιώτης δασολόγος, ούτε την 4109/22.10.1987 βεβαίωση του Δασαρχείου Θεσσαλονίκης. Περαιτέρω, δεν εξέτασε τους ισχυρισμούς του ιδιώτη δασολόγου, όπως αυτοί εκτέθηκαν κατά τη συνεδρίαση ενώπιον της ΕΠ.Ε.Α., σύμφωνα με τους οποίους «ο υπολογισμός του εμβαδού και της συγκόμωσης της βλάστησης των επιδίκων τμημάτων έγινε με όρους αντίθετους προς τις επίσημες προδιαγραφές της σύνταξης του οικείου Δασικού χάρτη, καθ’ όσον έλαβε υπόψιν τις κόμες των φυτών όχι καθέτως, όπως θα έπρεπε, αλλά κατά την έκταση της κάτοψής τους (δηλαδή της σκιάς τους) στο έδαφος». Επίσης, δεν εξέτασε τον ισχυρισμό του ιδιώτη δασολόγου ότι το Δασαρχείο Θεσσαλονίκης, ενώ μέχρι το 1973 περιελάμβανε το επίμαχο κτήμα στην αναδασωτέα περιοχή, μετά το εξαίρεσε με την Γ.Δ. 2193/9.10.1973 απόφαση του Νομάρχη Θεσσαλονίκης, μετατοπίζοντας τα όρια της αναδασωτέας έκτασης πολύ νοτιότερα, ακριβώς επειδή αναγνώρισε πως το κτήμα ανήκε σε «συμπαγείς γεωργοδενδροκομικώς καλλιεργούμενες εκτάσεις» της κτηματικής περιοχής Εξοχής (τότε Ασβεστοχωρίου). Από κανένα, τέλος, στοιχείο δεν προκύπτει ότι η ΕΠ.Ε.Α. προέβη σε επαλήθευση της ορθότητας των ευρημάτων της φωτοερμηνείας.
10. Επειδή, με τα ανωτέρω δεδομένα, η απόρριψη των αντιρρήσεων αιτιολογείται πλημμελώς. Και τούτο διότι η τεχνική έκθεση φωτοερμηνείας – πραγματογνωμοσύνης ιδιώτη δασολόγου του Ιανουαρίου 2013, η οποία είχε προσκομιστεί με τις αντιρρήσεις των αιτουσών ενώπιον της ΕΠ.Ε.Α., αναφέρεται ειδικώς στη σημερινή κατάσταση της έκτασης, στη μορφή της ως αγρού που τελεί σε αγρανάπαυση με εμφανή σημάδια από παλιότερες αρώσεις, στην απουσία οποιασδήποτε βλάστησης το 1945 σύμφωνα με την αεροφωτογραφία της εποχής από την οποία προκύπτει, κατά τον ιδιώτη δασολόγο, ότι πρόκειται για καλλιεργούμενη αγροτική έκταση εντός ευρύτερης περιοχής έντονων ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, σε αεροφωτογραφία του 1996 στην οποία εμφαίνεται, κατά την εν λόγω έκθεση φωτοερμηνείας, ότι εμφανίζει «τα χαρακτηριστικά αγροτικής εγκαταλειμμένης έκτασης ανήκουσας εντός της ευρύτερης περιοχής έντονων ανθρώπινων αγροτοκτηνοτροφικών δραστηριοτήτων» και ότι τα φυτικά είδη καλύπτουν ελάχιστο ποσοστό της έκτασης (συνολικά 70 τ.μ. ή περίπου 2%). Περαιτέρω, η επίσης προσκομισθείσα στο στάδιο των αντιρρήσεων 4109/22.10.1987 βεβαίωση του Δασαρχείου Θεσσαλονίκης βεβαίωνε ότι η έκταση των 3.200 τ.μ. (δηλαδή το σύνολο του γεωτεμαχίου) «δεν είναι δασική ούτε δασικού χαρακτήρα, αλλά γεωργική και, γι’ αυτό, σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 6α Ν. 998/79 περί προστασίας δασών κ.λπ., δεν υπάγεται οπωσδήποτε στις διατάξεις του νόμου τούτου» και ότι η «ίδια έκταση δεν περιλαμβάνεται σε αναδασωτέα περιοχή». Με την υποβολή των ως άνω στοιχείων, αλλά και του ταπίου του 1893, και με ειδικούς ισχυρισμούς σε σχέση με την οριοθέτηση των αναδασωτέων εκτάσεων του 1973, αμφισβητήθηκε λυσιτελώς ο δασικός χαρακτήρας της επίμαχης έκτασης. Ωστόσο, η προμνησθείσα εισήγηση της αρμόδιας δασολόγου αορίστως ανέφερε μόνο ότι με βάση την φωτοερμηνεία των σχετικών αεροφωτογραφιών η έκταση διαχρονικά από το 1945 έως σήμερα εμφανίζεται να καλύπτεται με δασική βλάστηση σε ποσοστό μεγαλύτερο του 30% (για το τμήμα των 325,898 τ.μ.) και 50 % (για το τμήμα των 78,579 τ.μ.) και ότι αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα ευρύτερης δασικής έκτασης. Εξίσου αόριστα, και όλως συνοπτικά, οι αποφάσεις της ΕΠ.Ε.Α. αναφέρονται σε στερεοσκοπική παρατήρηση της αεροφωτογραφίας του 1945 και του ορθοφωτοχάρτη του 2007 από τις οποίες προκύπτει διαχρονική βλάστηση άνω του 30% και 50% αντιστοίχως και ότι τα μικρά ως άνω τμήματα του επίμαχου γεωτεμαχίου είναι «αναπόσπαστα τμήματα ευρύτερης δασικής ΒΔ έκτασης». Ανεξαρτήτως της γενικότητας των εν λόγω διαπιστώσεων, σε σχέση με τους ειδικούς ισχυρισμούς των αιτουσών, όπως διατυπώθηκαν στα έντυπα αντιρρήσεων, ουδόλως προκύπτει από τις ως άνω κρίσεις της Διοικήσεως ότι ελήφθησαν υπόψη α) η ως άνω έκθεση φωτοερμηνείας του ιδιώτη δασολόγου και τα πορίσματα αυτής, β) αεροφωτογραφίες μεταξύ των ετών 1945 και 2007, εφόσον υπάρχουν, γ) οι ειδικοί ισχυρισμοί των αιτουσών, όπως εκτέθηκαν στις αντιρρήσεις τους και δ) το ότι άλλα μεγαλύτερα τμήματα του επίμαχου γεωτεμαχίου έχουν κατά τον δασικό χάρτη άλλους χαρακτηρισμούς (ΑΑ και ΔΑ), γεγονός που έρχεται, καταρχήν, σε αντίφαση με την κρίση ότι τα επίμαχα τμήματα αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα ευρύτερης δασικής έκτασης. Εξάλλου, οι ως άνω αποφάσεις της ΕΠ.Ε.Α. ουδέν διαλαμβάνουν για τον λόγο για τον οποίο προκρίνονται η αεροφωτογραφία του 1945 και ο ορθοφωτοχάρτης του 2007 σε σχέση με την 4109/22.10.1987 βεβαίωση του Δασαρχείου Θεσσαλονίκης. Συνεπώς, για τον ανωτέρω λόγο ακυρώσεως, βασίμως προβαλλόμενο, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση, να ακυρωθεί η, κατά τα ανωτέρω, μόνη παραδεκτώς προσβαλλόμενη πράξη κατά το μέρος που αφορά τις περιληφθείσες ως δασικές στον κυρωθέντα δασικό χάρτη εκτάσεις των αιτουσών και να αναπεμφθεί η υπόθεση στην Διοίκηση, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3889/2010, προκειμένου να απαντηθούν οι ειδικοί ισχυρισμοί των αιτουσών όπως είχαν προβληθεί στις αντιρρήσεις τους και να ληφθούν υπόψη τα προσκομισθέντα στοιχεία και ιδίως η έκθεση φωτοερμηνείας του ιδιώτη δασολόγου, όλες οι αεροφωτογραφίες που είναι διαθέσιμες για την περιοχή και η 4109/22.10.1987 βεβαίωση του Δασαρχείου Θεσσαλονίκης.
Διά ταύτα
Απορρίπτει την αίτηση ως προς την πρώτη και δεύτερη των αιτουσών.
Δέχεται την αίτηση ως προς την τρίτη αιτούσα.
Ακυρώνει την 36703/14.5.2015 απόφαση του ασκούντος καθήκοντα Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης με την οποία κυρώθηκε ο δασικός χάρτης Τοπικής Κοινότητας Εξοχής του Δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη της Π.Ε. Θεσσαλονίκης (Δ΄ 168), κατά το μέρος που αφορά τα επίδικα τμήματα του γεωτεμαχίου, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.
Αναπέμπει την υπόθεση στην Διοίκηση, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.
Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου.
Επιβάλλει σε βάρος του Δημοσίου την δικαστική δαπάνη της τρίτης των αιτουσών, η οποία ανέρχεται στο ποσό των εννιακοσίων είκοσι (920) ευρώ.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 24 Ιανουαρίου 2019
Ο Προεδρεύων Σύμβουλος Η Γραμματέας
και μετά την αποχώρησή της
η Γραμματέας του Ε΄ Τμήματος
Ι. Μαντζουράνης Δ. Τετράδη
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 17 Νοεμβρίου 2021.
Η Προεδρεύουσα Σύμβουλος Η Γραμματέας
Π. Καρλή Μ. Μάσσια