Το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) αποτελεί τη γενική πρόταση πολεοδομικής οργάνωσης των πολεοδομικών ενοτήτων, η οποία διατυπώνεται
μετά από εκτίμηση των οικιστικών αναγκών και των προβλεπομένων επιπτώσεων των πολεοδομικών ρυθμίσεων στο φυσικό και πολιτιστικό
περιβάλλον και στους γενικότερους αναπτυξιακούς στόχους της περιοχής, περιλαμβάνει δε γενικούς ορισμούς και κατευθύνσεις, που συνιστούν
στρατηγικό πολεοδομικό σχεδιασμό με μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις και ρυθμίσεις και κατ΄ εξαίρεση ειδικές ρυθμίσεις. Οι ρυθμίσεις του ΓΠΣ
είναι δεσμευτικές για την πολεοδομική μελέτη, η οποία συνιστά το δεύτερο επίπεδο πολεοδομικού σχεδιασμού. Η διαδικασία επιβολής σφράγισης
παρανόμων χρήσεων είναι αυτοτελής και λειτουργεί ανεξαρτήτως της υπάρξεως σχετικής οικοδομικής αδείας ή αδείας λειτουργίας, κατά τις
διατάξεις που διέπουν την οικεία δραστηριότητα. Ο νομοθέτης δεν προέβλεψε την ανάκληση τυχόν χορηγηθεισών αδειών αντιθέτων με τις
ισχύουσες στην περιοχή χρήσεις, αλλ΄ επέβαλε απ΄ ευθείας τη σφράγιση, ως ύστατο μέτρο εξασφάλισης του καθεστώτος χρήσεων της περιοχής. Η ρύθμιση αυτή, εφαρμοζομένη σε περίπτωση που έχει ήδη χορηγηθεί σχετική οικοδομική άδεια ή άδεια λειτουργίας, δεν προσκρούει, υπό τις
προϋποθέσεις της παρ. 1 άρθ. 26 Ν 2831/2000, στη συνταγματική αρχή της προστατευομένης εμπιστοσύνης που έχει δημιουργηθεί συνεπεία της
χορηγήσεως των προαναφερομένων αδειών, διότι η αρχή αυτή περιορίζεται εν προκειμένω από τη συνταγματική αρχή της λειτουργικότητας των οικισμών.

 

Πρόεδρος: Ν. Ρόζος, Προεδρεύων Αντιπρόεδρος ΣτΕ
Εισηγητής: Α. Σακελλαροπούλου, Σύμβουλος της Επικρατείας
Δικηγόροι: Ν. Φραγκάκης, Α. Καρτάλου, Ε. Καρνίκης Σ. Βλαχόπουλος, Σ. Δήμας, Μ. Μεσσαριτάκη, Δ. Μέλισσας

[…] 2. Επειδή με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση της παραλείψεως της Διοικήσεως να προβεί, κατ΄ εφαρμογή του άρθ. 22 παρ. 5 Ν 1650/1986, στη σφράγιση «πολυκινηματογράφου» που λειτουργεί σε ακίνητο, στη συμβολή των οδών … στην περιοχή Α Δήμου Ηρακλείου Κρήτης. […]

5. Επειδή όπως έχει παγίως κριθεί, κατά την έννοια των διατάξεων των άρθ. 2 παρ. 1-3, 3 παρ. 6, 5 παρ. 2 Ν 1337/1983 (ΦΕΚ Α΄ 33), όπως αυτές κωδικοποιήθηκαν στα άρθ. 38 παρ. 1-3, 39 παρ. 6 και 41 παρ. 2 ΚΒΠΝ (ΠΔ της 14-27.7.1999, ΦΕΚ Δ΄ 580), το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) αποτελεί τη γενική πρόταση πολεοδομικής οργάνωσης των πολεοδομικών ενοτήτων, η οποία διατυπώνεται μετά από εκτίμηση των οικιστικών αναγκών και των προβλεπομένων επιπτώσεων των πολεοδομικών ρυθμίσεων στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον και στους γενικότερους αναπτυξιακούς στόχους της περιοχής. Εν όψει των ανωτέρω, το ΓΠΣ περιλαμβάνει κατ΄ αρχήν γενικούς ορισμούς και κατευθύνσεις, που συνιστούν στρατηγικό πολεοδομικό σχεδιασμό (ως προς θέματα δημογραφικά, οικονομικά, ενεργειακά, συγκοινωνιακά κ.λπ.), με μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις και ρυθμίσεις (ΣτΕ 384/2002) και κατ΄ εξαίρεση ειδικές ρυθμίσεις συνδεόμενες αρρήκτως με τα παραπάνω θέματα (ΠΕ 235/2006 , ΣτΕ 291/2003 7μ., 4005/1992 7μ. κ.ά.). Περαιτέρω, τόσο οι γενικές κατευθύνσεις όσο και οι ειδικές ρυθμίσεις που τυχόν περιέχονται στο γενικό πολεοδομικό σχέδιο, το οποίο επομένως αποτελεί, κατά το σύστημα του νόμου, το πρώτο στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού, είναι δεσμευτικές για την πολεοδομική μελέτη, η οποία συνιστά το δεύτερο επίπεδο σχεδιασμού (βλ. ΠΕ 235/2006, ΣτΕ 4550/2005 7μ., 2980/2005 7μ., 2055/2004, 722/1996 κ.λπ.). Κατά την έννοια δε των ανωτέρω διατάξεων του Ν 1337/1983 και του ΚΒΠΝ το ΓΠΣ περιέχει σωρευτικά: α) κατευθυντήριες διατάξεις, με τις οποίες επιδιώκεται η επίτευξη ορισμένου αποτελέσματος, δεσμευτικές κατά τούτο, β) διατάξεις, οι οποίες δεν χρειάζεται να εξειδικευτούν περαιτέρω και συνεπώς για τον λόγο αυτό, ως αμέσως εφαρμοστέες, επίσης δεσμευτικές και γ) διατάξεις, οι οποίες χρειάζεται να εξειδικευτούν περαιτέρω και συνεπώς, εφ΄ όσον ως έχουν είναι ανεπίδεκτες άμεσης εφαρμογής, δεν είναι αμέσως δεσμευτικές. Βασικό δε στοιχείο του ΓΠΣ αποτελεί ο καθορισμός χρήσεων γης μέσα στην έκταση που καλύπτει, από τον οποίο και εξαρτάται κατά μεγάλο ποσοστό η πολεοδομική της οργάνωση και εξέλιξη. Ο καθορισμός των χρήσεων γης, κατά τις διατάξεις αυτές, δεν χρειάζεται περαιτέρω εξειδίκευση και συνεπώς είναι δεσμευτικός πρώτον ως προς την έκταση, στην οποία αφορά η χρήση γενικής πολεοδομικής λειτουργίας, δεύτερον ως προς τη δέσμη των ειδικών πολεοδομικών λειτουργιών της χρήσεως αυτής και τρίτον ως προς τον χρόνο εφαρμογής του, ο οποίος συμπίπτει με την έναρξη ισχύος της εγκριτικής του ΓΠΣ υπουργικής αποφάσεως. Και τούτο, διότι εάν σε περιοχή καλυπτόμενη πλέον από ΓΠΣ εξακολουθούσε να ισχύει το καθεστώς της ελεύθερης χρήσεως γης, θα καθίστατο ανέφικτη η πολεοδομική της εξέλιξη στα πλαίσια του ΓΠΣ, με την έγκριση πολεοδομικής μελέτης ή την τροποποίηση του τυχόν υφισταμένου σχεδίου πόλεως. Τούτου έπονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: α) ότι από τη δημοσίευση της εγκριτικής του ΓΠΣ υπουργικής αποφάσεως επιτρέπονται μόνον οι χρήσεις γης, που αυτό προβλέπει και β) ότι οι χρήσεις γης που θα προβλεφθούν από την πολεοδομική μελέτη ή την τροποποίηση του τυχόν υφισταμένου σχεδίου δεν επιτρέπεται να αποκλίνουν εκείνων του ΓΠΣ (ΣτΕ Ολ 2640/2009, 4976, 1154/2013 7μ., 3176/2008, 2172/2006, 2521/2004, 4255/2000, 4047/1999 7μ., 4005/1992, ΣτΕ 131/1987). […] [19]

7. Επειδή το ανωτέρω σύστημα κυρώσεων του άρθ. 22 Ν 650/1986 θεσπίσθηκε, κατά τα αναφερόμενα στη σκ. 6, για την αποτελεσματική προστασία του οικιστικού περιβάλλοντος, εν όψει της ουσιώδους σημασίας των χρήσεων γης για τη συνταγματικά προστατευόμενη λειτουργικότητα των οικισμών και την εξασφάλιση των καλύτερων όρων διαβίωσης των κατοίκων (πρβλ. ΣτΕ Ολ 123/2007, 4528/2009 7μ.). Ως εκ τούτου, όπως έχει κριθεί (ΣτΕ 3351/2009, 3116/2005, 879/2004), η διαδικασία επιβολής της σφράγισης παρανόμων χρήσεων είναι αυτοτελής και λειτουργεί ανεξαρτήτως της υπάρξεως σχετικής οικοδομικής αδείας ή αδείας λειτουργίας, κατά τις διατάξεις που διέπουν την οικεία δραστηριότητα. Υπέρ τούτου συνηγορεί και το ότι θεσπίζοντας τη διάταξη αυτή ο νομοθέτης δεν προέβλεψε την ανάκληση τυχόν χορηγηθεισών αδειών αντίθετων με τις ισχύουσες στην περιοχή χρήσεις, αλλ΄ επέβαλε απ΄ ευθείας τη σφράγιση, ως ύστατο μέτρο εξασφάλισης του καθεστώτος των χρήσεων της περιοχής. Η διάταξη δε αυτή, εφαρμοζομένη στην περίπτωση που έχει ήδη χορηγηθεί σχετική οικοδομική άδεια ή άδεια λειτουργίας, δεν προσκρούει, υπό τις προϋποθέσεις των παρατιθέμενων στη σκ. 10 διατάξεων της παρ. 1 του άρθ. 26 Ν 2831/2000, στη συνταγματική αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης που έχει δημιουργηθεί συνεπεία της χορηγήσεως των προαναφερομένων αδειών, διότι η αρχή αυτή περιορίζεται εν προκειμένω από τη συνταγματική αρχή της λειτουργικότητας των οικισμών.

8. Επειδή στην προκειμένη περίπτωση από τα στοιχεία του φακέλου και τις σχετικές με την παρούσα υπόθεση αποφάσεις του Δικαστηρίου (ΣτΕ Ολ 1792/2011 και Δ΄ Τμ. 3064/2012), προκύπτουν τα εξής: Εντός του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου Ηρακλείου Κρήτης (ΒΔ της 15’23.8.1958 «Περί αναθεωρήσεως και επεκτάσεως του ρυμοτομικού σχεδίου Ηρακλείου Κρήτης και καθορισμού των όρων και περιορισμών δομήσεως των οικοπέδων αυτού, ΦΕΚ Α΄ 128») ευρίσκεται ακίνητο επί της συμβολής των οδών … το οποίο φέρεται ότι ανήκε κατά κυριότητα στην παρεμβαίνουσα Φ και μεταβιβάστηκε στην επίσης παρεμβαίνουσα ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία Τ δυνάμει συμβάσεως αντιπαροχής το έτος 2002. Η εν λόγω σύμβαση προέβλεπε την κατασκευή στο ανωτέρω ακίνητο συγκροτήματος κινηματογράφων, καταστημάτων και εστιατορίων με υπόγειο σταθμό αυτοκινήτων, η κατασκευή του οποίου ανετέθη στην εταιρεία Τ1. Για την ανέγερση του συγκροτήματος αυτού η Τ είχε υποβάλει προς την Πολεοδομική Υπηρεσία του Δήμου Ηρακλείου αίτηση προελέγχου (υπ΄ αριθ. πρωτ. …/1.2.2002), αδείας ανεγέρσεως συγκροτήματος κινηματογράφων, καταστημάτων και εστιατορίων, με υπόγειο γκαράζ. Επί της αίτησης αυτής, η Δ/νση Πολεοδομικών Λειτουργιών του Δήμου Ηρακλείου, με το …/2.4.2002 έγγραφό της, αφού πρώτα διαπίστωσε τη συμφωνία των υποβληθέντων διαγραμμάτων κάλυψης με τις ισχύουσες τότε πολεοδομικές διατάξεις, κάλεσε τους ενδιαφερομένους να υποβάλουν και τα λοιπά δικαιολογητικά για την έκδοση οικοδομικής άδειας (πλήρη αρχιτεκτονική μελέτη, τοπογραφικό διάγραμμα, μελέτη πυροπροστασίας καθώς επίσης και «κυκλοφοριακή σύνδεση, Υ/Σ ΔΕΗ, συμβόλαιο γκαράζ, έγκριση από Επιτροπή Θεάτρων και Κινηματογράφων και γεωτεχνική μελέτη»). Ακολούθως οι ως άνω ανώνυμες εταιρείες υπέβαλαν, από κοινού με την Φ την από 24.2.2003 αίτηση για την έκδοση οικοδομικής αδείας για την ανέγερση συγκροτήματος κινηματογράφων κ.λπ., συνοδευομένη από δικαιολογητικά. Εξ άλλου και προκειμένου να καταστεί δυνατή η έκδοση της αδείας αυτής, η προαναφερόμενη Τ με την …/18.4.2003 αίτησή της ζήτησε και τη χορήγηση αδείας εγκαταστάσεως κινηματογράφου, εκδόθηκε δε πράγματι, ύστερα από τη σχετική από 4.7.2003 θετική γνωμοδότηση του οικείου Συμβουλίου Επιθεώρησης και την …/2003 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ηρακλείου, η …/22.9.2003 απόφαση του Αντιδημάρχου Ηρακλείου, με την οποία χορηγήθηκε στην εταιρεία αυτή άδεια εγκατάστασης του συγκροτήματος κινηματογράφων Κ. Στη συνέχεια, υπεβλήθη με αριθ. πρωτ. …/23.12.2003 φάκελος της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων του συγκροτήματος. Επίσης σε σχέση με τον υπόγειο σταθμό αυτοκινήτων εκδόθηκε αρχικώς η …/24.11.2003 απόφαση της Περιφέρειας Κρήτης για την έγκριση της χωροθέτησης και της μελέτης κυκλοφοριακών επιπτώσεων του σταθμού και της σύνδεσής του με το πέριξ οδικό δίκτυο και ακολούθως η …/25.2.2004 άδεια της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ηρακλείου για την ίδρυση του εν λόγω υπογείου στεγασμένου σταθμού αυτοκινήτων δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης 356 θέσεων. Αμφότερες οι πράξεις υπεβλήθησαν προς την Πολεοδομία του Δήμου Ηρακλείου την 27.2.2004, με σχετική αίτηση της Τ και της Φ για τη συμπλήρωση του φακέλου της οικοδομικής αδείας. Ακολούθως και προς ικανοποίηση της προαναφερομένης από 24.2.2003 αιτήσεως εκδόθηκε από τη Δ/νση Πολεοδομίας του Δήμου Ηρακλείου η …/29.4.2004 άδεια οικοδομής, για την ανέγερση συγκροτήματος κινηματογράφων και εστιατορίων (δύο ορόφων) με υπόγειους χώρους στάθμευσης (επίσης δύο ορόφων), συνολικής επιφάνειας 20.860,73 τ.μ. Η άδεια αυτή αναθεωρήθηκε, μετά την υποβολή των …/21.6.2004 και …/22.4.2005 αιτήσεων, αντιστοίχως, για αλλαγή επιβλέποντος μηχανικού για τον φέροντα οργανισμό και για μεταβολή των δεδομένων δόμησης, κάλυψης και όγκου. Μετά την ολοκλήρωση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης του έργου με την …/24.4.2005 απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Κρήτης, χορηγήθηκε υπέρ της T νέα άδεια εγκατάστασης του συγκροτήματος οκτώ (8) κινηματογράφων, χειμερινών και θερινών με την ονομασία K με την …/4.8.2005 απόφαση του Αντιδημάρχου Ηρακλείου, που εκδόθηκε με τα από 6.7.2005 και 7.7.2005 πρακτικά του οικείου Συμβουλίου Επιθεώρησης και την …/2005 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Ακολούθησε η έκδοση της …/8.5.2007 απόφασης του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Κρήτης, με την οποία τροποποιήθηκε η ανωτέρω …/24.4.2006 εγκριτική των περιβαλλοντικών όρων απόφαση και της …/23.5.2007 πράξης αναθεώρησης της ανωτέρω …/2004 αδείας οικοδομής, αναφορικά με τις χρήσεις, αρχιτεκτονικές αλλαγές και λειτουργικές συνενώσεις ορισμένων καταστημάτων. Τελικώς εκδόθηκε η …/7.8.2007 απόφαση του Δημάρχου Ηρακλείου για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας συγκροτήματος οκτώ (8) κινηματογράφων -χειμερινών και θερινών- με τον διακριτικό τίτλο … στην επίσης παρεμβαίνουσα εταιρεία … Ακολούθως, η πρώτη αιτούσα εταιρεία άσκησε αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας κατά των ως άνω …/22.9.2003 και …/4.8.2005 αδειών εγκατάστασης καθώς και κατά της υπ΄ αριθ. …/7.8.2007 αδείας λειτουργίας. Με την αίτηση αυτή ισχυρίστηκε ότι η εγκατάσταση και λειτουργία του πολυκινηματογράφου έρχεται σε αντίθεση με το καθεστώς χρήσεων γης της επίμαχης περιοχής (χρήσεις γενικής κατοικίας), όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί αφ΄ ενός με την …/29.3.1988 απόφαση του Αναπλ. Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ Δ΄ …/1988 και αναδημοσίευση ΦΕΚ Δ΄ …/1992), με την οποία εγκρίθηκε το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) πολεοδομικού συγκροτήματος Ηρακλείου Κρήτης, αφ΄ ετέρου με την …/3.7.2003 απόφαση της Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ Δ΄ …/8.7.2003), με την οποία ακολούθως εγκρίθηκε η τροποποίηση του ως άνω ΓΠΣ. Με την απόφαση 1792/2011 της Ολομελείας του Δικαστηρίου κρίθηκαν τα εξής: «… Από τον συνδυασμό των διατάξεων του άρθ. 25 του προϊσχύσαντος Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ΠΔ 410/1995) και των άρθ. 80 και 81 του νεωτέρου Ν 3463/2006, ερμηνευομένων εν όψει της επιταγής του άρθ. 24 παρ. 1 και 2 Συντ. περί ορθού χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας, προκύπτει ότι ο έλεγχος του επιτρεπτού της εγκαταστάσεως κινηματογράφου σε ορισμένη περιοχή από την άποψη των ισχυουσών στην περιοχή αυτή χρήσεων διενεργείται τόσο κατά το στάδιο της χορηγήσεως αδείας ιδρύσεως όσο και κατά το στάδιο της χορηγήσεως αδείας λειτουργίας. Και τούτο, διότι μόνο με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζονται η εξυπηρέτηση της λειτουργικότητας των οικισμών και οι καλύτεροι δυνατοί όροι διαβιώσεως των κατοίκων (ΣτΕ Ολ 1528/2003, 123/2007, 3059/2009). Συνεπώς το αρμόδιο όργανο του οικείου Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προκειμένου να χορηγήσει την άδεια λειτουργίας συγκεκριμένης εγκαταστάσεως, όπως είναι ο πολυκινηματογράφος, ο οποίος από απόψεως πολεοδομικής λειτουργίας και συνεπειών στη φυσιογνωμία της περιοχής διαφέρει ουσιωδώς από τον τύπο του κοινού κινηματογράφου, οφείλει να ελέγξει, κατά πόσον η χρήση αυτή συμβιβάζεται προς τη χρήση που προβλέπεται από το γενικό πολεοδομικό σχέδιο για τη συγκεκριμένη περιοχή εγκαταστάσεως, εφ΄ όσον ιδίως δεν έχει προηγηθεί τέτοιος έλεγχος κατά τα προγενέστερα στάδια αδειοδοτήσεως. Παράλειψη δε του οργάνου αυτού να προβεί στον κατά τα ανωτέρω έλεγχο καθιστά την εκδιδομένη πράξη, με την οποία χορηγείται η άδεια λειτουργίας, κατ’ αρχήν παράνομη. Εξάλλου, εφόσον κατά τα γενόμενα ανωτέρω δεκτά, δεν επιτρέπεται η δημιουργία καταστάσεων που αντιβαίνουν στις αρχές του ορθού χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού και επιβάλλεται ο έλεγχος του επιτρεπτού της εγκαταστάσεως σε ορισμένη περιοχή από την άποψη των ισχυουσών στην περιοχή αυτή χρήσεων τόσο κατά το στάδιο της χορηγήσεως αδείας ιδρύσεως,όσο και κατά το στάδιο της χορηγήσεως αδείας λειτουργίας, δεν τίθεται στην προκειμένη περίπτωση ζήτημα εφαρμογής των αρχών της προστατευόμενης εμπιστοσύνης και της σταθερότητας των διοικητικών καταστάσεων, δεδομένου ότι οι αρχές αυτές δεν μπορούν να τύχουν εφαρμογής σε περίπτωση που η κατάσταση, όπως εν προκειμένω, δημιουργήθηκε κατά παραβίαση συνταγματικών διατάξεων». Στη συνέχεια η Ολομέλεια ανέπεμψε την υπόθεση προς εκδίκαση στο Δ΄ Τμήμα, το οποίο με την 3064/2012 απόφασή του έκρινε τα εξής: «… Κατά τα κριθέντα με την ανωτέρω απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας, το διοικητικό όργανο που είναι αρμόδιο για τη χορήγηση της αδείας λειτουργίας συγκροτήματος κινηματογράφων έχει την υποχρέωση να ελέγξει κατά πόσον η χρήση αυτή επιτρέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις για τη συγκεκριμένη περιοχή. Παραδεκτώς συνεπώς προβάλλεται κατά της πράξεως, με την οποία χορηγείται άδεια λειτουργίας συγκροτήματος πολυκινηματογράφου, λόγος ακυρώσεως περί παραβάσεως των σχετικών με τις χρήσεις γης της περιοχής ρυθμίσεων του οικείου γενικού πολεοδομικού σχεδίου. Κατά τα γενόμενα όμως δεκτά από την ανωτέρω απόφαση της Ολομελείας, η παράλειψη της αρμόδιας για τη χορήγηση της ανωτέρω διοικητικής αδείας αρχής να προβεί στον κατά τα προεκτεθέντα έλεγχο των χρήσεων γης, «κατ΄ αρχήν» και μόνο καθιστά παράνομη τη χορηγηθείσα άδεια λειτουργίας συγκροτήματος πολυκινηματογράφου. Αντιστοίχως, κατ΄ αρχήν και μόνο δεν ανακύπτει, στην περίπτωση αυτή, ζήτημα εφαρμογής των αρχών της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης και της σταθερότητας των διοικητικών καταστάσεων, που θα παρεκώλυαν τον κατά τα άνω έλεγχο. Αντιθέτως, η άρνηση χορηγήσεως της αδείας λειτουργίας για τον λόγο ότι η επίμαχη χρήση δεν επιτρέπεται από τις οικείες πολεοδομικές διατάξεις για την συγκεκριμένη περιοχή, δεν αποκλείεται, σε εξαιρετικές περιστάσεις, να προσκρούει στις ως άνω συνταγματικής τάξεως αρχές και να είναι ως εκ τούτου παράνομη, ιδίως όταν από σειρά θετικών ενεργειών των αρμοδίων οργάνων κατά τα διάφορα στάδια της διοικητικής διαδικασίας που προηγήθηκε, δημιουργήθηκε στον καλόπιστο ενδιαφερόμενο η εύλογη πεποίθηση ότι πρόκειται για χρήση που δεν αντιβαίνει στο ισχύον στην περιοχή πολεοδομικό καθεστώς». Κατόπιν τούτου το Τμήμα έκρινε αφ΄ ενός ότι εν προκειμένω από τις προσβαλλόμενες άδειες εγκατάστασης καθώς και από την …/2004 άδεια οικοδομής, δημιουργήθηκε στους καλόπιστους αποδέκτες τους, εν όψει και του περιεχομένου τους και των κατά το νόμο προϋποθέσεων για την έκδοσή τους, η εύλογη πεποίθηση ότι εξετάσθηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες και έγινε δεκτό ότι η εγκατάσταση και λειτουργία του συγκροτήματος πολυκινηματογράφου δεν αντίκειται στο καθεστώς χρήσεων γης της περιοχής, αφ΄ ετέρου ότι εν όψει του αριθμού των πράξεων που προηγήθηκαν, του περιεχομένου τους, αλλά και του μεσολαβήσαντος χρόνου, συντρέχουν στην προκειμένη περίπτωση εξαιρετικές περιστάσεις, οι οποίες θα καθιστούσαν παράνομη, ως αντικείμενη στις μνημονευθείσες ήδη συνταγματικής τάξης αρχές, την τυχόν άρνηση χορήγησης της άδειας λειτουργίας του συγκροτήματος πολυκινηματογράφου για τον λόγο ότι πρόκειται για χρήση μη επιτρεπομένη από τις διατάξεις περί χρήσεων γης της περιοχής». Με τις σκέψεις αυτές απέρριψε την ως άνω αίτηση ακυρώσεως. Εν τω μεταξύ τα αιτούντα νομικά πρόσωπα είχαν υποβάλει ενώπιον των δημοτικών αρχών (Δημοτικού Συμβουλίου, Δημάρχου και Δημαρχιακής Επιτροπής) την …/23.9.2008 αίτηση για τη σφράγιση του επίμαχου συγκροτήματος, κατ΄ εφαρμογή των διατάξεων του άρθ. 22 παρ. 5 Ν 1650/1986. Στο πλαίσιο της εξέτασης του αιτήματος αυτού, το Τμήμα Έκδοσης Αδειών Λειτουργίας Καταστημάτων του Δήμου Ηρακλείου με το …/8.10.2008, έγγραφό του, διαβίβασε την εν λόγω αίτηση στο Τμήμα Οικοδομικών Αδειών της Δ/νσης Πολεοδομικών Λειτουργιών του ίδιου Δήμου, ζητώντας πληροφορίες σχετικά με το αν συντρέχουν λόγοι ανάκλησης των οικοδομικών αδειών, προκειμένου η υπηρεσία αυτή «να πράξει τα νόμιμα». Σε απάντηση συνετάγη το …/3.11.2008 έγγραφο του Δ/ντή Πολεοδομικών Λειτουργιών, το οποίο κοινοποιήθηκε στους αιτούντες. Σε αυτό γίνεται κατ΄ αρχάς αναφορά στο …/16.7.2008 έγγραφο του ίδιου ως άνω Δ/ντή, με αποδέκτη την πρώτη αιτούσα ανώνυμη εταιρεία, στο οποίο εκτίθενται οι λόγοι, για τους οποίους δεν συντρέχει λόγος ανάκλησης της …/2004 αδείας οικοδομής, ενώ κατά τα λοιπά υπενθυμίζεται: α) ότι οι πολεοδομικές υπηρεσίες του Δήμου εξέδιδαν όλες τις οικοδομικές άδειες χωρίς να δεσμεύονται από τις προβλεπόμενες στο ΓΠΣ του 1988 χρήσεις γης, η πρακτική δε αυτή έπαυσε μετά την τροποποίηση του τελευταίου το 2003, οπότε και δημοσιεύθηκε το νέο ΓΠΣ, υπό την επιφύλαξη των περιεχομένων στο τελευταίο μεταβατικών διατάξεων για τη χορήγηση οικοδομικών αδειών σε όσους είχαν καταθέσει «πλήρη φάκελο» πριν από τη θέση του νέου ΓΠΣ σε ισχύ, όπως εν προκειμένω η Τ και β) ότι οι ενέργειες αυτές ελάμβαναν χώρα κατ΄ εφαρμογή των αναφερομένων στο υπ΄ αριθ. …/5.12.1991 διευκρινιστικό έγγραφο της Δ/νσης Νομοθετικού του Υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ. Ακολούθως, οι αιτούντες υπέβαλαν το …/1.12.2008 «υπόμνημα» προς τη Δημαρχιακή Επιτροπή, με το οποίο αντέκρουσαν τα αναφερόμενα στο ως άνω έγγραφο του Δ/ντη Πολεοδομικών Λειτουργιών και τελικώς άσκησαν στις 5.2.2009, την κρινομένη αίτηση ακυρώσεως.

9. Επειδή η κατά τις μνημονευθείσες διατάξεις του άρθ. 22 παρ. 5 Ν 1650/1986 σφράγιση παρανόμων χρήσεων επιβάλλεται με απόφαση της αρμόδιας πολεοδομικής αρχής και με τη διαγραφόμενη στον νόμο και τη σχετική κοινή υπουργική απόφαση διαδικασία. Συνεπώς το ως άνω έγγραφο του Δ/ντή Πολεοδομικών Λειτουργιών του Δήμου Ηρακλείου αποτελεί εισήγηση περί του αβασίμου του αιτήματος σφράγισης και άρα στερείται εκτελεστού χαρακτήρα. Κατόπιν αυτού δε η αρμόδια υπηρεσία, όπως προκύπτει, δεν προέβη σε καμία ενέργεια και συνεπώς παραδεκτώς προσβάλλεται η τεκμαιρομένη με την άπρακτη πάροδο τριμήνου από την υποβολή του αιτήματος παράλειψη να προβεί στην επίμαχη σφράγιση.

10. Επειδή στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου και όσα δέχθηκε η 3064/2012 απόφαση του Δ΄ Τμήματος, η περιοχή, στην οποία ευρίσκεται το επίδικο συγκρότημα πολυκινηματογράφου, εντάχθηκε στο σχέδιο πόλεως με το ΒΔ της 15-23.8.1958 («Περί αναθεωρήσεως και επεκτάσεως του ρυμοτομικού σχεδίου Ηρακλείου Κρήτης και καθορισμού των όρων και περιορισμών δομήσεως των οικοπέδων αυτού», ΦΕΚ Α΄ 128) χωρίς να καθορισθούν χρήσεις γης. Ρυθμίσεις για τις χρήσεις γης της περιοχής (…) περιέλαβε το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του οικισμού Ηρακλείου του Δήμου Ηρακλείου, το οποίο εγκρίθηκε με την απόφ. …/29.3.1988 του Αναπλ. Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΠΕΧΩΔΕ) – (ΦΕΚ Δ΄ …/1988 και αναδημοσίευση σε ΦΕΚ Δ΄ …/1992). Το εν λόγω γενικό πολεοδομικό σχέδιο προέβλεψε, με την εξαίρεση ειδικών ρυθμίσεων, «την ανάπτυξη κατά τα λοιπά χρήσεων γενικής κατοικίας» (άρθ. 1Αβ΄). Ακολούθως, με την απόφ. 26882/3.7.2003 της Υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ Δ΄ 698/8.7.2003) εγκρίθηκε η τροποποίηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του πολεοδομικού συγκροτήματος Ηρακλείου, μεταξύ άλλων (άρθ. 1Δ) «με την τροποποίηση των χρήσεων γης και τον καθορισμό αυτών, όπως φαίνεται [στους οικείους χάρτες] και ειδικότερα: Τον καθορισμό χρήσης πολεοδομικού κέντρου – κεντρικών λειτουργιών πόλης: … Στην περιοχή εκατέρωθεν της λεωφόρου … στις ΠΕ …». Από τα σχεδιαγράμματα που συνοδεύουν την ανωτέρω υπουργική απόφαση 26882/2003 και αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της θεσπιζομένης με αυτήν κανονιστικής ρυθμίσεως, σαφώς προκύπτει όμως ότι η χρήση πολεοδομικού κέντρου – κεντρικών λειτουργιών πόλης που προβλέπεται για την «περιοχή εκατέρωθεν της λεωφόρου …» και όπου επιτρέπονται, κατά τον νόμο, οι χώροι συνάθροισης κοινού, δεν καταλαμβάνει και τα οικόπεδα της Πολεοδομικής Ενότητας …, τα οποία, όπως το επίδικο, δεν έχουν πρόσωπο επί της ως άνω λεωφόρου. Προκύπτει επίσης ότι για την περιοχή, στην οποία ευρίσκεται το επίδικο συγκρότημα πολυκινηματογράφου, προβλέπεται χρήση γενική κατοικίας, όπου σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα σε προηγούμενη σκέψη, δεν επιτρέπονται, κατά τον νόμο, χώροι συνάθροισης κοινού. Περαιτέρω, η πιο πάνω εγκριτική της τροποποιήσεως του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Ηρακλείου, απόφαση 26882/3.7.2003 της Υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ περιλαμβάνει στο άρθ. 3 μεταβατική διάταξη, κατά την οποία: «Εντός της περιοχής του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΓΠΣ) και ειδικότερα στις εκτός και εντός σχεδίου περιοχές, που περιλαμβάνονται σε αυτό, οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί με τις προγενέστερα ισχύουσες διατάξεις ή έχει υποβληθεί στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία ο πλήρης φάκελος με τα απαραίτητα για την έκδοση της οικοδομικής αδείας στοιχεία, μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης της παρούσας απόφασης [8.7.2003], εκτελούνται όπως εκδόθηκαν ή εκδίδονται βάσει των υποβληθέντων στοιχείων σε συνδυασμό με τις διατάξεις του Ν 1577/1985 “Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός” (ΦΕΚ Α΄ 210), όπως ισχύει». Εξ άλλου, σύμφωνα με τη γενική διάταξη του άρθ. 3 παρ. 2 του ΠΔ της 8-13.7.1993 («Τρόπος έκδοσης οικοδομικών αδειών και έλεγχος των ανεγειρομένων οικοδομών», ΦΕΚ Δ΄ 795 – άρθ. 331 παρ. 3 ΚΒΠΝ) «η αίτηση για έκδοση οικοδομικής άδειας πρέπει απαραιτήτως να συνοδεύεται με τις μελέτες και τα δικαιολογητικά των εδαφ. α, β, γ, η, ιγ, ιε της παρ. 1 του παρόντος άρθρου καθώς και τα δικαιολογητικά των εδαφ. ια΄ και ιβ΄, όπου απαιτούνται». Με το δε άρθ. 26 παρ. 1 Ν 2831/2000 (ΦΕΚ Α΄ 140) ορίσθηκαν, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Όταν μετά την ισχύ του παρόντος νόμου τροποποιούνται οι γενικές ή ειδικές πολεοδομικές διατάξεις ή οι κανονισμοί που ισχύουν σε περιοχές εγκεκριμένων σχεδίων πόλεως … εφαρμόζονται οι προϊσχύουσες διατάξεις, εάν πριν από τη θέσπισή τους: α) έχει εκδοθεί και εξακολουθεί να ισχύει νόμιμη άδεια οικοδομής, β) είχε υποβληθεί στην αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία αίτηση για την έκδοση ή την αναθεώρηση αδείας οικοδομής με όλα τα στοιχεία και δικαιολογητικά, που απαιτούνται από τις οικείες διατάξεις, γ) … δ) είχε υποβληθεί στην αρμόδια κατά περίπτωση υπηρεσία μέσα στο τελευταίο έτος αίτηση με πλήρη αρχιτεκτονική μελέτη, η οποία προβλέπεται από σχετικές διατάξεις για τη χορήγηση αδείας οικοδομής».

11. Επειδή υπό τα ανωτέρω δεδομένα για την περιοχή, όπου βρίσκεται το επίμαχο ακίνητο, προβλέπεται ήδη από το 1988, χρόνο ενάρξεως ισχύος του ΓΠΣ, χρήση γενικής κατοικίας, όπου δεν επιτρέπονται, κατά τον νόμο χώροι συνάθροισης κοινού. Σε κάθε περίπτωση πάντως δεν μπορούσε να τύχει εφαρμογής η μνημονευθείσα μεταβατική διάταξη του άρθ. 3 της 26882/3.7.2003 τροποποιητικής του ΓΠΣ αποφάσεως, δεδομένου ότι η αρχικώς υποβληθείσα αίτηση για τη χορήγηση οικοδομικής αδείας δεν συνοδευόταν από τα αναγκαία δικαιολογητικά (βλ. ΣτΕ 3064/2012 σκ. 14).

12. Επειδή το κριθέν με την ανωτέρω απόφαση 3064/2012 διοικητικό ζήτημα της κατ΄ εφαρμογήν της αρχής της προστατευομένης εμπιστοσύνης υποχρέωσης να χορηγηθεί η άδεια λειτουργίας καταστήματος με χρήση, η οποία δεν επιτρέπεται από τις πολεοδομικές διατάξεις, είναι διάφορο του διοικητικού ζητήματος της επιβολής του διοικητικού μέτρου της σφράγισης καταστήματος, το οποίο λειτουργεί δυνάμει αδείας που χορηγήθηκε είτε κατ΄ εφαρμογήν της ανωτέρω αρχής είτε όχι με χρήση απαγορευομένη από τις πολεοδομικές διατάξεις. Και τούτο, διότι το μέτρο αυτό, κατά τα αναφερόμενα στη σκ. 7, συνταγματικώς προβλέπεται από διατάξεις διαφορετικές και με σκοπό περιορίζοντα εν προκειμένω το εύρος της προστατευομένης εμπιστοσύνης. Ως εκ τούτου από την προαναφερομένη απόφαση δεν προκύπτει, κατ΄ άρθ. 58 παρ. 5 ΠΔ 18/1989 (ΦΕΚ Α΄ 8) δεδικασμένο ως προς την επιβολή του ανωτέρω διοικητικού μέτρου.

12. Επειδή, συνεπεία των αναφερομένων στις σκ. 10-12, η εφαρμογή του διοικητικού μέτρου της σφράγισης της παράνομης χρήσης ήταν υποχρεωτική για τη Διοίκηση (βλ. ΣτΕ Ολ 123/2007, 4582/2009, 4011/2008, 3116/2005 κ.ά.). Συνεπώς, η Διοίκηση παρέλειψε εν προκειμένω οφειλόμενη νόμιμη ενέργεια και η παράλειψή της είναι ακυρωτέα, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινομένη αίτηση. […]

Δέχεται την αίτηση.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *