ΣτΕ 769/2022 Μη νόμιμη ΑΕΠΟ έγκρισης εγκατάστασης αποθήκευσης καυσίμων πλησίον σε υγρότοπο

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Ε΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 22 Ιανουαρίου 2020, με την εξής σύνθεση: Αθ. Ράντος, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Ε΄ Τμήματος, Θ. Αραβάνης, Ρ. Γιαννουλάτου, Σύμβουλοι, Δ. Πυργάκης, Θ. Κανελλοπούλου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Γ. Σιμάτη.

Για να δικάσει την από 20 Απριλίου 2012 αίτηση:

των: 1. … …, κατοίκου Μανταμάδου Δ. Λέσβου, 2. σωματείου με την επωνυμία «…», που εδρεύει στον Μανταμάδο Ν. Λέσβου, οι οποίοι παρέστησαν με τον δικηγόρο Πλάτωνα Νιάδη (Α.Μ. …), που τον διόρισαν με πληρεξούσιο, 3. σωματείου με την επωνυμία «…», που εδρεύει στον Μανταμάδο Ν. Λέσβου, το οποίο παρέστη με τον ίδιο ως άνω δικηγόρο, στον οποίο δόθηκε προθεσμία μέχρι τις 12 Φεβρουαρίου 2020 για τη νομιμοποίησή του, 4. σωματείου με την επωνυμία «…», που εδρεύει στον Μανταμάδο Ν. Λέσβου, 5. σωματείου με την επωνυμία «…», που εδρεύει στις Ν. Κυδωνίες Ν. Λέσβου, τα οποία παρέστησαν με τον ίδιο ως άνω δικηγόρο, που τον διόρισαν με πληρεξούσιο και 6. σωματείου με την επωνυμία «…», που εδρεύει στις Ν. Κυδωνίες Ν. Λέσβου, το οποίο παρέστη με τον ίδιο ως άνω δικηγόρο, στον οποίο δόθηκε προθεσμία μέχρι τις 12 Φεβρουαρίου 2020 για τη νομιμοποίησή του,

κατά του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και ήδη Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο οποίος παρέστη με τη Γιολάντα Παπαρούνη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. 6596/172/22.2.2012 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Συμβούλου Θ. Αραβάνη.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον δικηγόρο των αιτούντων, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και την αντιπρόσωπο του Υπουργού, η οποία ζήτησε την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και

Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα

Σκέφθηκε κατά τον Νόμο

1. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση, για την άσκηση της οποίας έχει κατατεθεί το νόμιμο παράβολο (…, …/2012 γραμμάτια παραβόλου), ζητείται η ακύρωση της αποφάσεως 6596/172/22.2.2012 του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, με την οποία εγκρίθηκαν περιβαλλοντικοί όροι της δραστηριότητας «Εγκατάσταση αποθήκευσης υγρών καυσίμων της … Α.Ε. στη θέση “Λαυτσί” της Δημοτικής Ενότητας Λ. Θερμής του Δήμου Λέσβου του Ν. Λέσβου της Περιφέρειας Β. Αιγαίου».

2. Επειδή, τα εκ των αιτούντων υπ’ αριθ. 3 και 6 σωματεία δεν νομιμοποίησαν την υπογράφουσα το δικόγραφο της αιτήσεως δικηγόρο με κάποιον από τους τρόπους που προβλέπονται στο άρθρο 27 παράγρ. 1 – 3 του π.δ. 18/1989 (Α΄ 8), όπως ισχύει, και συνεπώς η αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη ως προς αυτά.

3. Επειδή, η αίτηση ασκείται με έννομο συμφέρον από τους λοιπούς αιτούντες, εκ των οποίων η πρώτη φέρεται ότι είναι κάτοικος οικισμού πλησίον του επίμαχου έργου, τα δε λοιπά αιτούντα σωματεία δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή της υπό ίδρυση μονάδας, έχουν ως καταστατικούς σκοπούς την προστασία του περιβάλλοντος ή την αναβάθμιση της περιοχής και έγιναν δεκτά κατά την προηγηθείσα διαδικασία διαβούλευσης υποβάλλοντας σχετικές αντιρρήσεις κατά της μ.π.ε., όλοι δε οι αιτούντες ισχυρίζονται ότι η επίδικη εγκατάσταση προκαλεί δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον. Εξ άλλου οι αιτούντες παραδεκτώς ομοδικούν διότι προβάλλουν κοινούς λόγους ακυρώσεως, οι οποίοι ερείδονται στην αυτή νομική και πραγματική αιτία.

4. Επειδή, η αίτηση ασκείται εν πάση περιπτώσει εμπροθέσμως την 61η ημέρα από την έκδοση της προσβαλλομένης, δεδομένου ότι η 60ή ήταν κατά νόμο εξαιρετέα (Κυριακή).

5. Επειδή, όπως έχει κριθεί, οι διατάξεις του ν. 4014/2011 «Περιβαλλοντική αδειοδότηση .. κλπ» (Α΄ 209/21.9.2011) και της κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσας κ.υ.α. 1958/13.1.2012 περί κατατάξεως έργων και δραστηριοτήτων (Β΄ 21/13.1.2012) άρχισαν να ισχύουν από την δημοσίευση της τελευταίας κ.υ.α., δηλ. στις 13.1.2012, εφ’ όσον δε η μ.π.ε. ενός έργου διαβιβάσθηκε ως τυπικώς πλήρης στα αρμόδια όργανα προς διαβούλευση πριν από την ημερομηνία αυτή, εφαρμόζονται οι προηγούμενες διατάξεις (ΣΕ 2816/2013, 2722/2017, 2419/2019). Συνεπώς, εφ’ όσον εν προκειμένω η μπ.ε. της επίδικης μονάδας διαβιβάσθηκε στο Περιφερειακό Συμβούλιο Β. Αιγαίου προς διαβούλευση στις 2.5.2011 (βλ. κατωτέρω σκ. 6), εφαρμοστέες είναι οι προ του ν. 4014/2011 διατάξεις. Περαιτέρω, κατά τις παραγράφους 1.α. και 2 του άρθρου 4 του ν. 1650/1986 (Α΄ 160), όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 του ν. 3010/2002 (Α΄ 91), για την πραγματοποίηση νέων ή την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό υφισταμένων δημοσίων ή ιδιωτικών έργων ή δραστηριοτήτων απαιτείται η έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος (ε.π.ο.), μετά από υποβολή, για τα έργα της πρώτης (Α) κατηγορίας του προηγουμένου άρθρου 3 παρ. 1 και 2 του αυτού ν. 1650/1986, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του ν. 3010/2002, δηλαδή τα έργα που είναι πιθανόν να προκαλέσουν σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον, μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, και μετά από την προηγούμενη, για τα αυτά έργα, προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγησή τους (π.π.ε.α.), κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 6 του αυτού άρθρου 4 και της κατ’ εξουσιοδότηση του ίδιου άρθρου εκδοθείσας κ.υ.α. HΠ 11014/703/Φ104/2003 (Β΄ 332). Στην ως άνω πρώτη (Α΄) κατηγορία έργων και δραστηριοτήτων του ν. 1650/1986, όπως ισχύει, και, ειδικότερα, στην ομάδα 9η (βιομηχανικές εγκαταστάσεις) του άρθρου 3 της κατ’ εξουσιοδότηση του εν λόγω νόμου εκδοθείσας κ.υ.α. Η.Π. 15393/2332/5.8.2002 (Β΄ 1022) και στην υποκατηγορία 2η της πρώτης κατηγορίας του άρθρου 4 αυτής, υπάγονται, μεταξύ άλλων, (α/α 268 του πίνακα 9 του παραρτήματος 1 του άρθρου 5 της ως άνω κ.υ.α.), οι «εγκαταστάσεις αποθήκευσης πετρελαίου, υγρών καυσίμων … με αποθηκευτική ικανότητα από 10.000 έως 100.000 tn ή m3 ». Εξ άλλου, οι τελευταίες αυτές εγκαταστάσεις αποτελούν δραστηριότητες μέσης όχλησης, κατά τον πίνακα του παραρτήματος του άρθρου 3 της κ.υ.α. 13727/724/5-8-2003 [(Β΄ 1087), βλ. ΣΕ 2980/2009 κ.ά.].

6. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Με αίτησή της από 14.11.2003 προς την Κτηματική Υπηρεσία Λέσβου η εταιρεία «…» ζήτησε την παραχώρηση χώρων αιγιαλού στη θέση «Λαυτσί» της Λέσβου για την εγκατάσταση μονάδας αποθήκευσης υγρών καυσίμων. Η αίτηση διαβιβάσθηκε στις αρμόδιες υπηρεσίες για την τήρηση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, στο πλαίσιο της οποίας η εταιρεία κατέθεσε σχετική προμελέτη (βλ. τεύχος Απριλίου 2004). Κατά την προμελέτη, η μονάδα πρόκειται να εγκατασταθεί σε γήπεδο 15,5 στρ., επί της επαρχιακής οδού …, παραπλεύρως του χειμάρρου Αγ. Ιωάννη, περιλαμβάνει δε χερσαίες και θαλάσσιες εγκαταστάσεις, μεταξύ των οποίων 9 δεξαμενές καυσίμων συνολικής χωρητικότητας 13.600 κ.μ., αντλιοστάσια, αποθηκευτικούς χώρους, μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων, αγκυροβόλιο και αγωγούς μεταφοράς στην ξηρά και υποθαλασσίως. Ο σχετικός φάκελος όμως ετέθη στο αρχείο εν όψει αρνητικών γνωμοδοτήσεων αρμοδίων υπηρεσιών λόγω ελλείψεων της προμελέτης ως προς την αντιμετώπιση κινδύνων μεγάλων ατυχημάτων (οδηγία SEVESO II) και μικρής απόστασης από καταφύγιο άγριας ζωής (ΚΑΖ) κατά παράβαση του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου Β. Αιγαίου (βλ. έγγραφα 732/12.5.2004 της Δ/νσης Ορυκτού Πλούτου και Βιομηχανίας της Ν. Α. Λέσβου, και 4055/12.5.2004 του Τμήματος Περιβάλλοντος της Ν. Α. Λέσβου, αντιστοίχως). Μετά την τροποποίηση των ορίων του ΚΑΖ (απόφαση 625/6276/πε/6.8.2009 του Γ.Γ.Π. Β. Αιγαίου, Δ΄ 387) και την άρση του σχετικού κωλύματος, η ως άνω εταιρεία με την από 13.8.2009 αίτηση ζήτησε τη συνέχιση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, μετά δε την υποβολή συμπληρωματικών στοιχείων και τη λήψη γνωμοδοτήσεων των αρμόδιων υπηρεσιών εκδόθηκε η πράξη 1200/119/ΑΦ6.1.5.3γ/ Φ881/4.2.2010 του Γενικού Δ/ντή Περιφέρειας Β. Αιγαίου με την οποία διατυπώθηκε θετική γνωμοδότηση στο πλαίσιο της π.π.ε.α. Κατόπιν τούτων, η εταιρεία «… Α.Ε.», η οποία συνέχισε τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, κατέθεσε στις 10.5.2010 μ.π.ε. και ζήτησε την έκδοση α.ε.π.ο. του έργου. Μετά την υποβολή επιπλέον στοιχείων, η μ.π.ε. απεστάλη με το έγγραφο 6328/668/ΑΦ 6.1.5.4β/2.5.2011 της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου προς το Περιφερειακό Συμβούλιο Β. Αιγαίου για την τήρηση της διαδικασίας δημοσιότητας και διαβούλευσης. Επί της μ.π.ε. ορισμένες υπηρεσίες τοποθετήθηκαν θετικά (έγγραφα 8221.Λ46/15/10/30.7.2010 της Δ/νσης Λιμενικών Υποδομών του Υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, 1768/30.7.2010 της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων Β. Αιγαίου, 5768/13.8.2010 της Κ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, 2259/26.8.2010 της 14η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Φ542/996/10/Σ.6578/28.9.2010 του Γ.Ε.Ν., 515164/30.9.2010 του Ε.Ο.Τ., 14656/11.10.2010 της Δ/νσης Αγροτικής Ανάπτυξης της Ν. Α. Λέσβου, με το οποίο διαβιβάζεται το 409/11.10.2010 πρακτικό της ΝΕΧΩΠ Λέσβου, 6261/309/3.5.2011 της Δ/νσης Υδάτων Β. Αιγαίου της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, 581/11/14.737/7.6.2011 της Δ/νσης Βιομηχανίας, Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Περιφέρειας Β. Αιγαίου, 4/12.7.2011 της Επιτροπής Χωροταξίας και Περιβάλλοντος της περιφέρειας Β. Αιγαίου, 1132/11/14.737/5.9.2011 του Περιφερειακού Συμβουλίου Β. Αιγαίου και 16/24.8.2011 πρακτικό του ίδιου οργάνου), άλλες δε αρνητικά (βλ. έγγραφο 160986/1739/7.7.2011 της Δ/νσης Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, στο οποίο επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, ότι οι δεξαμενές της μονάδας βρίσκονται σε πολύ μικρή απόσταση από τον υγρότοπο «Ρέμα Αγ. Ιωάννη», ο οποίος περιλαμβάνεται σε υπό έκδοση π.δ. προστασίας μικρών υγροτόπων, πρακτικό 34/2011 της Δημοτικής Κοινότητας Μανταμάδου, αντιρρήσεις των Τοπικών Κοινοτήτων Νέων Κυδωνιών, Μιστεγνών και Πύργων Θέρμης κλπ). Αρνητικές απόψεις διατύπωσαν επίσης περιβαλλοντικές οργανώσεις (βλ. έγγραφα 248/11.7.2011 του WWF και 11/370/20.12.2011 της Ορνιθολογικής Εταιρείας), πολίτες, σωματεία και σύλλογοι της περιοχής, μεταξύ των οποίων και τα αιτούντα σωματεία. Εν τω μεταξύ, με την απόφαση Δ3-Γ/15643/3.11.2010 του Υφυπουργού Περιβάλλοντος η επίμαχη μονάδα υπήχθη στην κατηγορία βιομηχανικών δραστηριοτήτων με ανάγκη χωροθέτησης σε άμεση επαφή με θαλάσσιο μέτωπο, βάσει του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τη Βιομηχανία (απόφ. 11508/18.2.2009, ΦΕΚ τ. ΑΑΠ 151), με το δε πρακτικό 48/6.4.2011 της Επιτροπής Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ) του Υπουργείου Ναυτιλίας εγκρίθηκε η κατασκευή εξέδρας προσέγγισης βοηθητικού σκάφους. Κατόπιν τούτων εκδόθηκε η προσβαλλόμενη πράξη, με την οποία εγκρίθηκαν περιβαλλοντικοί όροι για την εγκατάσταση της επίδικης μονάδας. Όπως προκύπτει από την προσβαλλομένη και την μ.π.ε. η επίδικη μονάδα αποθήκευσης υγρών καυσίμων χωροθετείται επί της …, σε γήπεδο εμβαδού 15,5 στρεμμάτων, σε απόσταση 500 περίπου μέτρων από τη θάλασσα και παραπλεύρως του ρέματος του Αγ. Ιωάννη, το οποίο έχει οριοθετηθεί τμηματικά με τις αποφάσεις 1039/3.3.2005 του Γ. Γ. Περιφέρειας Β. Αιγαίου (Δ΄ 228) και 8747/148/7.6.2011 του Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου (Δ΄ 202). Η αποθηκευτική ικανότητα της εγκατάστασης ανέρχεται σε 13.535 m³, υπερκαλύπτοντας, σύμφωνα με την μ.π.ε., τις ανάγκες της νήσου Λέσβου σε καύσιμα. Σκοπός της εγκατάστασης είναι η αποθήκευση, τροφοδοσία και διακίνηση λευκών προϊόντων πετρελαίου στη Λέσβο και, ειδικότερα, η παροχή υπηρεσιών αποθήκευσης πετρελαιοειδών προϊόντων ιδιοκτησίας τρίτων εταιρειών (“through – put”, δηλαδή πρόσβαση για αποθήκευση καυσίμων σε όλες τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται ή πρόκειται να δραστηριοποιηθούν στη Λέσβο). Η μονάδα κατατάσσεται, σύμφωνα με την κ.υ.α. 15393/23332/2002, στην 9η Ομάδα (Βιομηχανικές Εγκαταστάσεις), α/α 268 «Εγκαταστάσεις αποθήκευσης πετρελαίου, υγρών καυσίμων, πετροχημικών και χημικών προϊόντων μ.α.κ. …», και περαιτέρω στην πρώτη κατηγορία, 2η υποκατηγορία (αποθηκευτική ικανότητα 100.000 – 10.000 tn ή m³). Σύμφωνα με τη μ.π.ε., η μονάδα θα διακινεί περί τους 85.000 m³ καύσιμα είδη ετησίως, η δε προμήθεια των καυσίμων θα γίνεται απευθείας από τα διυλιστήρια μέσω δεξαμενόπλοιων. Οι εγκαταστάσεις της μονάδας διακρίνονται σε εγκαταστάσεις ξηράς και σε παράκτιες και θαλάσσιες εγκαταστάσεις. Οι εγκαταστάσεις ξηράς περιλαμβάνουν: 12 υπέργειες δεξαμενές αποθήκευσης υγρών καυσίμων, 1 σταθμό παραλαβής καυσίμων από το αγκυροβόλιο (Βανοστάσιο), 2 αντλιοστάσια καυσίμων (βενζινών και πετρελαίου), 1 σταθμό φόρτωσης βυτιοφόρων οχημάτων, 1 σταθμό πυρόσβεσης, 1 μονάδα ανάκτησης ατμών βενζίνης, 1 μονάδα επεξεργασίας και διάθεσης υγρών αποβλήτων, γεώτρηση για χρήση άρδευσης για την κάλυψη αναγκών της μονάδας, κτιριακές εγκαταστάσεις (γραφεία, αποθήκες Η/Μ εξοπλισμού κλπ), 4 πετρελαιαγωγούς τροφοδοσίας της μονάδας. Οι παράκτιες (επί του αιγιαλού) και οι θαλάσσιες εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν: πλωτό αγκυροβόλιο αποτελούμενο από 4 πλωτά ναύδετα, σύστημα τροφοδοσίας με 4 χαλύβδινους υποθαλάσσιους αγωγούς εκφόρτωσης καυσίμων και 2 ελαστικούς σωλήνες για την τελική σύνδεση με το πλοίο τροφοδοσίας, καθώς και βοηθητικές εγκαταστάσεις, όπως αντλιοστάσιο θαλασσινού νερού για τις ανάγκες πυρόσβεσης, φρεάτιο ελέγχου των αγωγών τροφοδοσίας, αποθήκη υλικών αντιρρύπανσης, εξέδρα προσέγγισης βοηθητικού σκάφους κλπ.

7. Επειδή, το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, το οποίο εγκρίθηκε με την απόφαση 26297/1.7.2003 της Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Β΄ 1473), στο Κεφάλαιο Γ΄ του άρθρου 3, που περιέχει την πρόταση του Περιφερειακού Πλαισίου, και ειδικότερα στο υποκεφάλαιο Γ.3.6.1 με τίτλο «Ενέργεια» ορίζει ότι για την εξεύρεση κατάλληλων θέσεων εγκατάστασης ενεργειακών δραστηριοτήτων σε όλα τα νησιά της Περιφέρειας (εγκαταστάσεις αποθήκευσης καυσίμων, μονάδες παραγωγής κ.λπ.) θα πρέπει να ισχύουν ορισμένα γενικά κριτήρια αξιολόγησης καταλληλότητας θέσεων, τα οποία κατατάσσονται σε επτά ομάδες (Ομάδες Α έως Ζ), μεταξύ των οποίων η ΟΜΑΔΑ Δ «ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ», που αφορά «… αποστάσεις από προστατευτέα στοιχεία περιβάλλοντος (CORINE NATURA ΤΙΦΚ υγρότοποι κ.ά.), διακινδύνευση βιοτόπου προστατευομένου είδους …». Στην ίδια διάταξη ορίζεται περαιτέρω ότι «Των προαναφερομένων κριτηρίων θα πρέπει να υπερισχύουν τα ακόλουθα κριτήρια αποκλεισμού περιοχών: … Προστασία υδατικών πόρων – περιοχές με σημαντικό υπόγειο υδατικό δυναμικό: … – απόσταση 500 μ. από σημαντικές επιφανειακές συγκεντρώσεις νερού (λίμνες, υγρότοποι) ή από τις θέσεις εκτροπής επιφανειακών νερών …, Προστασία της φύσης και του τοπίου: απόσταση τουλάχιστον 500 μ. από περιοχές προστασίας της φύσης και του τοπίου (NATURA, βιότοποι CORINE, περιοχές σημαντικές για τα πουλιά, καταφύγια άγριας ζωής, υγρότοποι, περιοχές και τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, κλπ.) ή μη θεσμοθετημένες αλλά ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές, …».

8. Επειδή, εξ άλλου, ο ν. 3937/2011 «Διατήρηση της βιοποικιλότητας …κλπ» (Α΄ 60/31.3.2011) στο άρθρο 13 «Ειδικές ρυθμίσεις για την προστασία του φυσικού χώρου» ορίζει τα εξής: «1… 3. α) Οι μικροί υγρότοποι που βρίσκονται στο νησιωτικό ή ηπειρωτικό τμήμα της χώρας και έχουν επιφάνεια έως ογδόντα (80) στρέμματα προστατεύονται σύμφωνα με τις διατάξεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και καταρτίζεται κατάλογος αυτών. Η ύπαρξη των υγροτόπων αυτών πιστοποιείται με βάση τα ακόλουθα ιδίως κριτήρια: αα) … ή, αβ) … ή, αγ) …, β) Η Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, θεωρεί τον κατάλογο των υγροτόπων της περίπτωσης α΄ της Ελληνικής Επικράτειας, ο οποίος καταρτίζεται με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία των συναρμόδιων υπηρεσιών και την υπάρχουσα επιστημονική τεκμηρίωση. Οι υγρότοποι εντάσσονται στον κατάλογο αυτόν ανά κατηγορία, σύμφωνα με τα επιμέρους οικολογικά χαρακτηριστικά τους και περιγράφονται κατά επιφάνεια, θέση και όρια». Περαιτέρω, στην παρ.6α του άρθρου 20 του ίδιου νόμου ορίζεται ότι «Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής εγκρίνεται ο κατάλογος της περίπτωσης α παράγραφος 3 του άρθρου 13 και καθορίζονται συνολικά ή κατά κατηγορία οι αναγκαίοι όροι και περιορισμοί για την προστασία και την ανάδειξη των μικρών παράκτιων υγροτόπων που περιλαμβάνονται σε αυτόν, οι οποίοι μπορεί να αφορούν και γειτονικές περιοχές…». Κατ’ εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων, με την απόφαση 160856/1511/14.6.2011 του Γενικού Δ/ντή Περιβάλλοντος του Υπουργείου ΠΕΚΑ θεωρήθηκε κατάλογος των μικρών νησιωτικών υγροτόπων, σύμφωνα με στοιχεία της μελέτης «Απογραφή των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου» (WWF 2007), ακολούθως δε ο εν λόγω κατάλογος εγκρίθηκε με το π.δ. της 12-19.6.2012 (ΑΑΠ 229/19.6.2012). Στον κατάλογο αυτόν περιλαμβάνεται και ο ανωτέρω υγρότοπος παρά το Ρέμα Αγίου Ιωάννη, στη Λέσβο, εκτάσεως 3 στρεμμάτων [βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α΄ “ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΚΑΤΑ ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΚΤΑΣΗ”, α/α 55, κωδικός: Y411LES058]. Στο άρθρο 2 του ως άνω διατάγματος καθορίζονται επιτρεπόμενες και μη δραστηριότητες εντός των μικρών νησιωτικών υγροτόπων, στο άρθρο 3 καθορίζονται γενικοί όροι προστασίας αυτών, στο δε άρθρο 5 «Μεταβατικές διατάξεις» ρυθμίζεται η τύχη ήδη εκδοθεισών οικοδομικών αδειών και ορίζονται οι προϋποθέσεις αναθεώρησης ή τροποποίησης αυτών στο μέλλον.

9. Επειδή, προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση ότι η προσβαλλομένη είναι ακυρωτέα διότι οι εγκαταστάσεις της επίδικης μονάδας απέχουν λιγότερο από 500 μ. από τα όρια του υγροτόπου «Αγ. Ιωάννη», κατά παράβαση του τιθέμενου στο άρθρο 3 παράγρ. Γ.3.6.1. του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου Β. Αιγαίου κριτηρίου αποκλεισμού.

10. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την μ.π.ε., οι δεξαμενές αποθήκευσης καυσίμων της επίδικης εγκατάστασης βρίσκονται σε απόσταση 250-300 μ. από τον υγρότοπο “Ρέμα Αγ. Ιωάννη”, οι αγωγοί μεταφοράς καυσίμων έχουν μήκος 700-800 μ. περίπου, από τα οποία χερσαίο τμήμα 150 μ. περίπου βαίνει παράλληλα και εν επαφή με τα όρια του υγροτόπου, ενώ το υποθαλάσσιο τμήμα των αγωγών, καθώς και τα λοιπά παράκτια και υποθαλάσσια έργα (αντλιοστάσιο θαλασσινού νερού για πυρόσβεση, φρεάτιο ελέγχου των αγωγών τροφοδοσίας, αποθήκη υλικών αντιρρύπανσης και εξέδρα προσέγγισης βοηθητικού σκάφους) βρίσκονται εκτός μεν του υγροτόπου αλλά σε μικρή απόσταση από αυτόν. Ο εν λόγω υγρότοπος κατά την μ.π.ε. καλύπτεται «κυρίως με θαλασσινό νερό» και είναι «χωρίς ιδιαίτερη αξία, χωρίς κρίσιμα είδη χλωρίδας και πανίδας. Έχει πολύ φτωχή παρόχθια βλάστηση και διατηρεί ή υποστηρίζει μηδαμινή έως ελάχιστη πανίδα και γενικά βιοποικιλότητα κάθε μορφής» (σελ. 30), ευρίσκεται δε εντός του οριοθετημένου τμήματος του ρέματος με την προαναφερθείσα απόφαση 8747/2011 (σελ. 191). Κατά την διαδικασία που προηγήθηκε της προσβαλλομένης επισημάνθηκε ειδικώς το γεγονός ότι οι επίδικες εγκαταστάσεις βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 500 μ. από τον υγρότοπο «Ρέμα Αγ. Ιωάννη», κατά παράβαση του Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδίου Β. Αιγαίου (βλ. έγγραφα 857/8.7.2011 Φορέων και Συλλόγων της περιοχής, με το οποίο κατατέθηκε «Έκθεση Τεκμηρίωσης Αντιρρήσεων» από Ιουνίου 2011 και 870/12.7.2011 της Επιτροπής Πρωτοβουλίας δημοτικών ενοτήτων της περιοχής, στα οποία μνημονεύονται ως συμμετέχοντα και τα αιτούντα σωματεία, 871/12.7.2011 της WWF, 15888/29.9.2011 της αυτής ως άνω Επιτροπής Πρωτοβουλίας με αντιρρήσεις κατά της από 24.8.2011 θετικής γνωμοδοτήσεως του Περιφερειακού Συμβουλίου Β. Αιγαίου επί της μ.π.ε., βλ. επίσης έγγραφο 160986/1739/7.7.2011 της Δ/νσης Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με ταυτόσημη επισήμανση). Επί των αιτιάσεων αυτών η εταιρεία … απάντησε ότι πάντως το κριτήριο αυτό δεν υιοθετείται από το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για την Βιομηχανία (απόφ. 11508/18.2.2009, ΦΕΚ ΑΑΠ 151), που είναι μεταγενέστερο του Περιφερειακού Πλαισίου, του οποίου μάλιστα έχει προταθεί η αναθεώρηση με απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Β. Αιγαίου (βλ. έγγραφο 1930/55/18.1.2012 της εταιρείας και συνημμένη τεχνική Έκθεση). Επί του αυτού ζητήματος η προσβαλλόμενη α.ε.π.ο. διαλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ότι δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί το π.δ. περί υπαγωγής του υγροτόπου σε ειδική προστασία, ότι κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης επί της μ.π.ε. της επίδικης μονάδας το σχέδιο π. δ/τος για τους υγροτόπους είχε αναρτηθεί στην δημόσια ιστοσελίδα www.opengov.gr/minerv/ στις 25.5.2011 και βρισκόταν στο στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης, ότι το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο, στο οποίο περιλαμβάνεται το επίμαχο κριτήριο αποκλεισμού, τελεί υπό αναθεώρηση ώστε να εναρμονισθεί με το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για τη Βιομηχανία και ότι, πάντως, το επίδικο έργο δεν συνεπάγεται καμία επέμβαση στον επίμαχο υγρότοπο με κωδικό Y411LESO058 (βλ. στοιχεία 167-171 και 174 του προοιμίου). Αντίστοιχες προς τις ανωτέρω θέσεις διατυπώνονται στο 14629/428/10.4.2013 έγγραφο απόψεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου προς το Δικαστήριο και στο από 24.1.2020 υπόμνημα του Δημοσίου, το οποίο κατατέθηκε μετά τη δικάσιμο, εντός της προθεσμίας που χορήγησε ο Πρόεδρος.

11. Επειδή, με τα ανωτέρω δεδομένα, εφ’ όσον οι εγκαταστάσεις της επίμαχης μονάδας απέχουν απόσταση πολύ μικρότερη των 500 μ. από τα όρια του υγροτόπου του «Αγ. Ιωάννη», όπως αυτά προκύπτουν από στοιχεία γνωστά στη Διοίκηση πριν την έκδοση της προσβαλλομένης, πληρούται το κριτήριο αποκλεισμού του άρθρου 3 παράγρ. Γ.3.6.1. του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου Β. Αιγαίου. Εξ άλλου το Περιφερειακό Πλαίσιο δεν έχει τροποποιηθεί από το Ειδικό Πλαίσιο για την Βιομηχανία ή σε συμμόρφωση προς αυτό, και συνεπώς το ανωτέρω κριτήριο αποκλεισμού εξακολουθεί να ισχύει. Και ναι μεν με το έγγραφο 567/23.2.2005 του Γ.Γ. Περιφέρειας Β. Αιγαίου προς το Υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ, κατόπιν του από 7.12.2004 πρακτικού (14η συνεδρίαση) του Περιφερειακού Συμβουλίου Β. Αιγαίου, ζητήθηκε η τροποποίηση του Περιφερειακού Πλαισίου και η απάλειψη του ως άνω κριτηρίου αποκλεισμού των 500 μ., πλην παρόμοια τροποποίηση δεν έλαβε χώρα. Περαιτέρω, δεν ασκεί επιρροή το γεγονός ότι το π.δ. της 19.6.2012 περί προστασίας των μικρών υγροτόπων δημοσιεύθηκε μετά την έκδοση της προσβαλλομένης, διότι το Περιφερειακό Πλαίσιο αναφέρεται και σε «μη θεσμοθετημένους» υγροτόπους, ενώ εξ άλλου η ύπαρξη και η θέση του επίδικου υγροτόπου ήσαν γνωστά στην Διοίκηση ήδη κατά το στάδιο της διαβούλευσης επί της μ.π.ε. Ομοίως δεν ασκεί επιρροή το ζήτημα αν με την α.ε.π.ο. και τη μ.π.ε. λαμβάνονται μέτρα προστασίας του υγροτόπου, δεδομένου ότι η εφαρμογή του ως άνω κριτηρίου αποκλεισμού κωλύει άνευ ετέρου την εγκατάσταση της επίμαχης μονάδας σε απόσταση μικρότερη των 500 μ. από τα όρια του υγροτόπου. Εν όψει τούτων ο ανωτέρω προβαλλόμενος λόγος είναι βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός. Συνεπώς πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση ως προς τους αιτούντες ως προς τους οποίους ασκείται παραδεκτώς και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη πράξη, κατόπιν δε τούτου παρέλκει ως αλυσιτελής η έρευνα των λοιπών λόγων ακυρώσεως.

Διά ταύτα

Απορρίπτει την αίτηση ως προς τα υπ’ αριθ. 3 και 6 σωματεία.

Επιβάλλει στα εν λόγω σωματεία να καταβάλουν τετρακόσια εξήντα (460) ευρώ στο Δημόσιο ως δικαστική δαπάνη.

Δέχεται την αίτηση ως προς τους λοιπούς αιτούντες.

Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου σε αυτούς και

Επιβάλλει στο Δημόσιο να καταβάλει στους αιτούντες ως προς τους οποίους γίνεται δεκτή η αίτηση το ποσό των εννιακοσίων είκοσι (920) ευρώ ως δικαστική δαπάνη.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 13 Φεβρουαρίου 2022

Ο Πρόεδρος του Ε´ Τμήματος

Αθ. Ράντος

Η Γραμματέας

Γ. Σιμάτη

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 6ης Απριλίου 2022.

Η Προεδρεύουσα Σύμβουλος

Π. Καρλή

Η Γραμματέας του Ε´ Τμήματος

Δ. Τετράδη